Skan4

^luię ^w pizeuicgu uszKoazen popromiennycn oagrywaią procesy naprawcze (regeneracja). Wykaz^o doświadczalnie, że w przypadku uszkodzeń ..subleta^^ nych” czas regeneracji nie przekracza 2 godzin po przerwaniu ekspozycji. Poza tym okazało się, że można wpływać różnymi czynnikami (temperatura, leki) na przeży^ walność.

Zakres naprawy uszkodzeń subletalnych jest bardzo duży w tkankach: skórnej, płucnej^elilowej.

(' Stwierdzone są następujące ważniejsze zmiany cytologiczne indukowane promieniowaniem jonizującym:

-    czasowe zahamowanie zdolności proliferacyjnej; __

-    efekLsterylizacji z zachowaniem zdolności do wymiany substancji z otocze-niem;

-    śmierć po jednokrotnym lub kilku podziałach;

-    śmierć natychmiastowa;

-    mutacje, ze zmianami nowotworowymi włącznie;

-    upośledzenie (czasowe lub trwałe) niektórych funkcji komórek.

Uszkodzenia popromienne u ludzi

Skutki działania promieniowania dzieli się umownie na: somatyczne (ostre), so-matyczno-stochastyczne, genetyczne.

7. Skutki somatyczne

Do skutków somatycznych zaliczane są takie zmiany w tkankach i narządach organizmu stwierdzane w różnych okresach po napromieniowaniu całego ciała lub jego części, w przypadku których daje się ustalić związek przyczynowy między napromieniowaniem i odczynem organizmu. Wykrywalne laboratoryjnie są skutki począwszy od dawki około 26 remów.^

Objawy ostrej choroby popromiennej ujawniają się (w zależności od wartości równoważnika dawki i warunków napromieniowania) w ciągu kilku dni lub tygodni. W przebiegu choroby występuje kilka charakterystycznych faz (tab. 22.10).

Tabela 22.10

Stadia ostrej choroby popromiennej

Stadium choroby	Czas trwania
I. Początkowe (przedwstępne) - zmęczenie, po-	0-2 dni
ty, brak apetytu
11. Utajone	2 dni-3 tygodnie *
III. Objawy choroby	2-8 tygodni
IV. Poprawa, powrót do zdrowia	6 tygodni-kilka miesięcy

W zależności od tego, jakie objawy w przebiegu choroby dominują, uszkodzenia popromienne dzieli się na następujące zespoły (syndromy): mózgowy, jelitowy, szpikowy, skórny i in_ng_(lab.-22.11). ~

725