Istota biała tworzy w każdej połowic rdzenia trzy powrózki zawierające szlaki łączące rdzeń kręgowy z mózgowiem. Są to powrózki przednie, boczne i tylne. Na powierzchni rdzenia widzimy charakterystyczne szczeliny i bruzdy, dzielące rdzeń na poszczególne anatomiczne i funkcjonalne części. Najwyraźniej zaznacza się od przodu szczelina pośrodkowa brzuszna i od tyłu — bruzda pośrodkowa grzbietowa1. Powrózki tylne znajdują się między rogami tylnymi istoty szarej a bruzdą grzbietową, powrózki boczne — między rogami przednimi i tylnymi, a powrózki przednie — między rogami przednimi a szczeliną pośrodkową brzuszną. Na dnie tej szczeliny, ku przodowi od spoidła szarego, znajduje się spoidło białe. Przebiegają przez nie włókna niektórych szlaków przechodzące z jednej połowy rdzenia na drugą.
A B
bruzda
zgrubienie
szyjne
zgrubienie
lędźwiowe
□ istota biała
Rys. 20. Budowa rdzenia kręgowego. A - wygląd zewnętrzny, B - przekrój na poziomie zgrubienia szyjnego
3.3.1. Struktura i funkcja istoty szarej rdzenia
Istota szara rdzenia kręgowego tworzy rogi przednie, tylne i boczne oraz słupy Ciarkę’a. Zawiera ona głównie ciała neuronów i włókna nerwowe bezmielinowe, natomiast liczba włókien mielinowanych jest stosunko-
61
Stosowana tu nomenklatura struktur rdzenia kręgowego odzwierciedla ich położenie u człowieka. W odniesieniu do innych kręgowców przymiotniki przedni i tylny zastępuje się odpowiednio przymiotnikami brzuszny i grzbietowy.