53549 P1520552

tworzy ją kilka warstw neuronów (u człowieka pk. 10 warstw). Istota biała    _z

półkul mózgowych położona jest głębiej i utworzona przez włókna nerwowe.    szuk

W istocie białej półkul są też rozmieszczone skupiska istoty szarej (neuro-    kuj:

nów), w postaci jąder podkorowych. Najbardziej zewnętrzna część neuro-    _zac'

nów kozy jest warstwą odbiorczą. Przyjmuje ona informacje docierające    _ne

do kory. Warstwa nieco głębsza, to warstwa przekazująca przez swoje    w<

neuryty pobudzenie wykonawcze do niżej położonych ośrodków nerwowych. ....... _c>

Neuiyiy neuronów czuciowych, doprowadzające pobudzenie do komórek    ę

kozy, oraz neuryty odprowadzające polecenia korowe, tworzą istotę białą półkul. Ważną funkcję spełniają obecne w tej części półkul włókna kojarzeniowe, które łączą różne obszary i ośrodki korowe w obrębie tej samej półkuli oraz włókna spoidłowe, które łączą półkulę lewą z prawą (i odwrotnie), tworząc warunki do ich współdziałania.

Kora mózgowa pełni nadrzędną funkcję regulacyjną w stosunku do niżej położonych, a więc starszych filogenetycznie części mózgowia. -Jej nadrzędna czynność dopuszcza jednak znaczną autonomię niższych ośrodków nerwowych w mózgu, a nawet dużą autonomię skupisk neuronów obwodowego układu nerwowego. Autonomia, np. ośrodków oddechowego i krążenia w podwzgórzu i rdzeniu przedłużonym jest tak duża, że polecenia płynące z kory, np. u człowieka (z silnie przecież rozbudowaną korą mózgową), nie są w stanie doprowadzić do całkowitego zatrzymania oddychania lub wstrzymania akcji serca. Możliwe jest jednak, np. parominutowe zatrzymanie oddychania przez polecenie płynące z kory mózgowej.

Określone czynności organizmu mają swoją strukturalną lokalizację w korze mózgowej. Na tej podstawie wyróżnia się np. korowe strefy, czyli ośrodki: słuchu — w płacie skroniowym, wzroku — w płacie potylicznym, oraz strefy węchu, czucia somatycznego, równowagi, ruchu itp. Pola położone między ośrodkami (strefami) zatracają ściśle sprecyzowane funkcje i są polami kojarzeniowymi. Kora mózgowa zapewnia powstawanie odruchów warunkowych, które u zwierząt mają duże znaczenie w procesie nabywania nowych umiejętności i zachowań. Odruch warunkowy (str. 23) powstaje w wyniku tworzenia okresowych, to jest czasowych, czynnościowych połączer między pobudzonym w tym samym czasie korowym ośrodkiem uepybwym zaangażowanym w odruchu bezwarunkowym i ośrodkiem kory pobudzany/ przez bodziec obojętny. Wielokrotne równoczesne pobudzanie obu tych osra ków w korze mózgowej pozwala bodźcom dotychczas obojętnym wywołać c ruch ruchowy lub wydzielniczy.

W obszarze półkul mózgowych znajdują się również struktury w limbicznego, nazywanego mózgiem emocji. Tworzą go ośrodki nerwowe mieszczone w różnych częściach mózgowia, np. w podwzgórzu, w kora zgowej, w strukturach podkorowych, w opuszkach węchowych. Kszt one odczucia i kierują działaniami emocjonalnymi} związ z płcią, pobieraniem pokarmu oraz reagowaniem na warunki jącego środowiska. Czynności układu limbicznego warunkują