2. Realizm
cjonalistyczny. reprezentowany przez Jana Jakuba Rousseau, koncentruje sic na społeczeństwie (poziom państwa). Natomiast realizm strukturalny, którego najpełniejszym wyrazicielem Jest Tomasz Hobbcs. rozpatruje stosunki międzynarodowe z poziomu systemu międzynarodowego. Autor wyróżnia także realizm kompleksowy, wywodzący się od Tukidydesa, którego cechą Jest upatrywanie przyczyn zachowań państw na scenie międzynarodowej na wszystkich trzech poziomach. Akceptując powyższy podział uważamy Jednak, że wkład Tukidydesa polega przede wszystkim na dostrzeżeniu wpływu struktury systemu międzynarodowego na zachowanie państw. Jako że Tukidydes Jest chronologicznie najwcześniejszy. od niego rozpoczniemy omawianie tradycji realizmu. Wcześniej Jednak mvśl poszczególnych autorów przedstawimy w sposób syntetyczny w tabeli 2.1.
Tabela 2.1. Tradycje realizmu
Nurt. poziom analizy |
Przedstawiciel |
Założenia |
Realizm kompleksów)-, poziom Jednostki, państwa 1 systemu |
Tukidydes |
Na politykę międzynarodową wpływ mają przywódcy, charakter państwa i społeczeństwa oraz struktura systemu międzynarodowej. która wymusza działania mające na celu zdobycie przewagi nad Innymi. Ostatecznym arbitrem rozwiązującym spory Jesl wojna. System dwubiegunowy okresu zimnej wojny przypomina system starożytnej Grecji, w którym Słany Zjednoczone grają rolę Aten. a Związek Radziecki - role Sparty. |
Fundamentalizm, poziom natury ludzkiej 1 Jednostki |
Niccoló Machkwełll |
Rola przywódców i natura ludzka wyjaśniają przyczyny zachowań na scenie międzynarodowej. Państwo jest dobrem najwyższym, zależy od Indywidualnej władcy. Ludzie chcą przynależeć do silnej i poważanej społeczności politycznej. Racja stanu oznacza pierwszeństwo interesu państwa przed innymi celami, moralność Jest w |>dni podporządkowana jlityce. |
Konstytucjonalizm, poziom państwa |
Jan Jakub Rousseau |
Wojna Jest patologią, a nie wynikiem oddziaływania natury. Sprawiedliwa umowa sjjolcczna doprowadzi do wewnetr/nej przemiany państw i rewolucji demokratycznej, co jest Jednak rozwiązaniem idealnym i obecnie tylko hipotetycznym. Demokratycznie podjęte decyzje uosabiają interes narodu. Pokój może zapewnić koncepcja izolacjonistyczncgo pokoju lub nlcprowokacyjnej obrony. |
Realizm strukturalny, poziom systemu międzynarodowej |
Tomasz Hobbcs |
Obawa o życic jwpycha ludzi do współpracy 1 utworzenia państwa, które zagwarantuje im wolność i bezpieczeństwo. Państwa nic chcą zaakceptować utworzenia rządu światowego 1 pozbawić się suwerenności. Dążenie do zapewnienia sobie bezpieczeństwa przez Jedno państwo prowadzi do spadku poczucia bezpieczeństwa Innych państw (dylemat bezpieczeństwa). |
Zródto - OfTłCTHWiK aiunr