strona (51)

Ryc. 29. Stanowisko do badań dynamometrycznych mięśni prostowników stawu kolanowego. Pozycja wyjściowa badanego w leżeniu tyłem umożliwia napięcie głowy prostej mięśnia czworogłowego uda podczas badania. Staw kolanowy ugięty do kąta 70^c zapewnia możliwość rozwinięcia największych możliwości siłowych. Wszystkie siły występujące podczas tego badania są „zamknięte” wewnątrz stanowiska dzięki metalowej ramie, która no okala.

cowej i ogólnej, wymagają precyzyjnego określenia wielkości siły rozwijanej przez ćwiczone zespoły dynamiczne. Osiąga się to za pomocą badań dynamometrycznych, które muszą być wykonywane zgodnie z określoną metodyką. Dotyczy ona:

a)    stanowiska do badań,

b)    pozycji badanego,

c)    pozycji badanej części ciała,

d)    stabilizacji,

e)    odpowiedniego połączenia badanej zęści ciała z dynamometrem.

Stanowisko do badań musi zapewniać możliwość przyjęcia odpowiedniej pozycji wyjściowej przez badanego. Musi też mieć odpowiednie punkty (otwory, haki), które umożliwiają stabilizację. Obudowa stanowiska powinna być taka, by wszystkie siły występujące podczas pomiaru były zrównoważone w obrębie stanowiska (ryc. 29).

Pozycja badanego musi być wygodna, stabilna, a przede wszystkim umożliwiająca rozwinięcie maksymalnych możliwości siłowych w badanej grupie dynamicznej. Na przykład w pomiarze siły mięśnia czworogłowego uda można przyjąć pozycję siadu i leżąc tyłem, przy czym w obu przypadkach goleń będzie zwieszona poza podłoże.

Dla rozwinięcia maksymalnych możliwości siłowych prostownika stawu kolanowego korzystniejszy będzie drugi wariant, ponieważ oddalone zostaną przyczepy głowy prostej, przez co jej sita zostanie uwzględniona w pomiarze.

Pozycja badanej części ciała powinna być tak dobrana, by umożliwić wyłączenie działania siły ciężkości badanego odcinka. Efekt ten osiąga się przez jego pionowe (w górę lub w dół) ustawienie. Na przykład w badaniu siły prostowników stawu kolanowego chcąc „znieść" działanie siły ciężkości goleni należy przy pozycji pacjenta w leżeniu tyłem ustawić staw kolanowy w zgięciu 90°. Masa pionowo w dół ustawionej goleni nie będzie miała wpływu na wynik próby. Jednak ta pozycja kątowa stawu kolanowego nie pozwoli na rozwinięcie maksymalnych możliwości siłowych mięśniowi czworogłowemu uda. Dlatego w tym konkretnym przypadku można dokonać pomiaru przy stawie kolanowym zgiętym do kąta 70°, tzn. w połowie jego czynnego zakresu ruchu. Uogólniając należy stwierdzić, że każdy zespół mięśniowy swoje największe możliwości siłowe może osiągnąć w polewie czynnego zakresu danego stawu.

Stabilizacja powinna zapewnić możliwość wykonania pomiaru w warunkach maksymalnie zbliżonych do skurczu izolowanego. Jednocześnie przy dużych napięciach i rozwijaniu dużych sił nie może powodować bolesności, bo to ujemnie odbije się na wyniku próby. Podwieszki stabilizujące powinny być

<• 51