5. OSPRZĘT I SPRZĘT INSTALACYJNY
Osprzęt instalacyjny jest przeznaczony do mocowania, łączenia i ochrony przewodów.
Do osprzętu mocującego zaliczamy: listwy elektroinstalacyjne, izolatory, główki i rolki, uchwyty i elementy mocujące, korytka instalacyjne, drabinki, półki kablowe, kanały podłogowe.
Istnieje duża różnorodność osprzętu mocującego, przy czym zastosowanie danego typu osprzętu zależy od sposobu układania przewodów w instalacji.
Do osprzętu łączeniowego zaliczamy: puszki instalacyjne odgałęź-ne, odgałęźniki instalacyjne, złączki przewodowe gwintowane i gwin-towo-zaciskowe, listwy zaciskowe i zaciski tablicowe, zaciski do łączenia żył przewodów w puszkach.
W tej grupie osprzętu główne znaczenie mają puszki instalacyjne odgałęźne, które są produkowane w odmianie podtynkowej, wtynko-wej i na tynkowej.
Do osprzętu ochronnego należą rury instalacyjne.
Stosowane są następujące rodzaje rur: rury winidurowe sztywne typu RVS, rury winidurowe giętkie (karbowane) typu RVKL, rury stalowe gwintowane typu RS-P, wraz z osprzętem pomocniczym.
Do sprzętu instalacyjnego zaliczamy: gniazda wtyczkowe, wtyczki i łączniki instalacyjne. Gniazda wtyczkowe i wtyczki tworzą razem łączniki wtyczkowe. Są wykonywane jako jedno- i trójfazowe. Gniazda wtyczkowe jednofazowe są wykonywane na napięcie 250 V i prąd znamionowy 10 i 16 A jako podtynkowe, wtynkowe i natynkowe. Wtyczki jednofazowe są produkowane na napięcie 250 V i prąd znamionowy 6,10 i 16 A w dwóch odmianach; ze stykiem ochronnym i bez stylu ochronnego. Gniazda i wtyczki trójfazowe są produkowane na napięcie 380 i 500 V i prąd znamionowy 16, 32 i 63 A. Mają one obudowy metalowe lub z tworzyw termoplastycznych.
Łączniki instalacyjne rozróżniamy ze względu na sposób budowy i montażu - podtynkowe, wtynkowe i natynkowe.
Ze względu na rodzaj mechanizmu powodującego zmianę położenia styków, łączniki dzieli się na dźwigicnkowe, pokrętne i klawiszowe.
Ze względu na realizowane funkcje łączeniowe w obwodach łączniki można podzielić na:
• jednobiegunowe, (służące do załączania jednego obwodu),
• przełączniki szeregowe - świecznikowe, (służące do niezależnego załączania i wyłączania dwóch obwodów oświetleniowych);
• przełączniki zmienne, zwane schodowymi, (służące do załączania i wyłączania obwodu z dwóch różnych miejsc),
• przełączniki krzyżowe, (służące do załączania i wyłączania obwodu z trzech i więcej miejsc).
Łączniki te produkowane są na napięcie 250 V i prąd znamionowy 6 i 10 A. rzadziej 16 A.
Oprócz wyżej wymienionych, w instalacjach stosowane są następujące łączniki:
• łączniki jedno- lub dwubiegunowe do nadbudowania na przewody lub też do wbudowania w odbiorniki;
• przełączniki grzejnikowe;
• łączniki elektroniczne dotykowe i do łączenia pośredniego;
• łączniki sensorowe;
• ściemniacze stałe i przenośne.
Do wykonywania czynności łączeniowych w stanie bezobciążeniowym stosowane są łączniki zwane izolacyjnymi - w celu stworzenia bezpiecznej przerwy izolacyjnej w obwodzie, lub zmiany połączeń (przełączniki). Zwykle są stosowane jako elementy rozdzielnic i tablic rozdzielczych:
• zatablicowe przełączniki dwupołożeniowe typu OZ i OZK;
• zatablicowe przełączniki trójpołożeniowe typu PZ i PZK;
• przełączniki izolacyjne typu PRA (do współpracy ze stycznikami w polach silnikowych);
• odłączniki typu OKW.
25