2.9. Ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach o napięciu
wyższym od 1 kV
2.9.1. Wiadomości ogólne
Projekt nowelizacji przepisów w zakresie ochrony przeciwporażeniowej pt. „Ochrona ludzi od porażeń napięciem dotykowym w instalacjach wysokiego napięcia”, odnosi się do pracy urządzeń elektroenergetycznych w warunkach normalnych i przy zakłóceniach. W rozumieniu projektu przepisów do zakłóceń zaliczane są:
• uszkodzenia izolacji,
• zwarcia doziemne,
• przepływ prądu w ziemi,
• asymetria prądów' w przewodach i asymetria napięć.
Projekt przedmiotowych przepisów' zawiera wymagania w sprawie środków technicznych eliminacji zagrożeń w' miejscach, w któiych może znaleźć się człowiek nie korzystający z narzędzi pomocniczych.
Wyżej wymieniony projekt przepisów nie dotyczy ochrony od porażeń powodowanych innymi przyczynami a w szczególności:
• ochrony przed bezpośrednim dotykiem lub niebezpiecznym zbliżeniem do części instalacji pod napięciem roboczym,
• organizacji i wykonywania prac przy obsłudze urządzeń elektroenergetycznych,
• wykonywania prac pod napięciem w przypadkach koniecznych, a określonych szczegółowo w instrukcjach eksploatacji. Projektowane przepisy, o których mowa (jeśli zostaną wprowadzone w życie) mogą być stosowane przy budowie nowych oraz przy przebudowie i modernizacji istniejących urządzeń - instalacji w obiektach elektroenergetycznych z wyjątkiem instalacji wymienionych w tym projekcie przepisów.
W obecnej sytuacji, gdy: Ustawa z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowdane art. 107 ust. 2 z dniem 31.03.1995r. pozbawiła mocy prawnej Rozporządzenie Ministra Przemysłu z dnia 8 października 1990r. w sprawie warunków technicznych jakim powunny odpowiadać urządzenia elektroenergetyczne w zakresie ochrony przeciwporażeniowej o napięciu wyższym od 1 kV, pozostaje nadal do rozwdą-zania problem, ponieważ nie ma dotychczas przepisów wykonawczych w przedmiotowym obszarze działania. Nadal nie ma też Polskiej Normy.
Prawo budowlane w art. 12 ust. 6, art. 20, ust. 1, p. 1 i art. 25, p.l jednakże zobowiązuje osoby pełniące samodzielne funkcje w budownictwie do wykonywania tych funkcji zgodnie z przepisami, obowiązującymi Polskimi Normami i zasadami wiedzy technicznej”. Projekt nowelizacji przepisów „Ochrona ludzi od porażeń napięciem dotykowym w instalacjach wysokiego napięcia” wiedzę tę wzbogaca.
W świetle istniejącego stanu urządzeń elektroenergetycznych powyżej 1 kV, wskazane jest, aby były one eksploatowane zgodnie z tymi przepisami, które obowiązywały w okresie ich budowy, aż do czasu wymiany lub modernizacji. Uzasadnione jest to tym, że w poprzednich latach jakość materiałów użytych do budowy elementów stacji była inna niż obecnie, np. do łączników, układów automatyki, aparatury pomiarowej itp.
Zatem na podstawie posiadanej obecnie wiedzy technicznej można podać jedynie ogólne zasady jakim powinny odpowiadać urządzenia elektroenergetyczne o napięciu znamionowym wyższym od 1 kV.
2.9.2. Określenia
1) ochrona przed porażeniem - zespół środków zapobiegających porażeniu prądem elektrycznym,
2) miejsce wydzielone do celów elektroenergetycznych - zamykana przestrzeń lub miejsce eksploatacji instalacji i urządzeń elektroenergetycznych, do którego mają dostęp tylko osoby upoważnione, np. ogrodzona stacja rozdzielcza lub łączeniowa, cela pomiarowa, pole urządzeń łączeniowych, urządzenie łączeniowe i inne w osłonie metalowej,
3) napięcie dotykowe Ud (napięcie źródłowe przy dotyku) - napięcie pojawiające się podczas zwarcia doziemnego między przewodzącą częścią a ziemią, które mogą być, ale nic są jednocześnie dotknięte ręką i stopami człowieka,
79