HISTORIA 2 • ZESZYT ĆWICZEŃ DLA UCZNIA GIMNAZJUM
2. Uporządkuj w kolejności chronologicznej wymienionych władców, stawiając przy nich liczby od 1 do 5.
Zygmunt Stary ....ty...
Kazimierz Jagiellończyk y)......
Aleksander .^....
Zygmunt August $.....
Jan Olbracht X 3. Przeczytaj uważnie tekst źródłowy i odpowiedz na pytania.
Uniwersał króla o utworzeniu piechoty wybranieckiej z 1578 r.
Iż na przeszłym warszawskim sejmie uchwalona jest konstytucja wedle opatrzenia ludzi pieszych na potrzeby wojenne, tak z miasteczek, jako i wsi królewskich, wedle słusznej liczby łanów, tedy teraz na mocy tej konstytucji posyłamy urodzonego Mroczka do województwa sandomierskiego do postanowienia takowej piechoty. A to tym sposobem, że we wszystkich wsiach naszych tenże urodzony Mroczek ma obrać i postanowić z każdych 20 łanów jednego człowieka, który by się nam do tego oświadczył dobrowolnie, śmielszego i dostatniej-szego od innych, a takowy od tego czasu ma być i będzie wolen od wszelkich powinności naszych... Powinność takowego pieszego będzie ta: w każdą ćwierć roku do rotmistrza swego albo porucznika jego, na miejsce oznajmione stawić się do lustracji z rusznicą swą dobrze narządzoną, szablą, siekierką i barwą (mundurem) taką, jaką mu rotmistrz albo porucznik naznaczyli, z inszymi pieszymi podobną. Proch też swój i ołów ma mieć... A kiedy nam potrzeba będzie wywieść tę piechotę do wojska naszego, tedy my żołd jej płacić będziemy po równo z drugimi pieszymi.
Cyt. za: WiekXVI-XVIII w źródłach, oprać. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1997, s. 112-113.
a) Kto służył w piechocie wybranieckiej?
.........................................................................................................
b) Kto odpowiadał za uzbrojenie i wyposażenie żołnierzy piechoty wybranieckiej?
...................Po^.Wc/..........................................................................................
c) Jaki władca panował w Rzeczpospolitej w roku powołania piechoty wybranieckiej?
..... ........ ................................................................................
4. Rzeczpospolita państwem bez stosów
1. Porównaj postanowienia ugody sandomierskiej i konfederacji warszawskiej.
......i! jćj.cd?)... s...~. fr)LM... ,t. .Irtau&fr*.
. ........../r\ąj^ĄiW\..........
...p,....!Z*v......portu*).ci^^...i®....c...^^^^l.C.
tiSzpsdlAę... ...............................
2. Odszukaj terminy, nazwiska i nazwy miast związanych z reformacją i kontrreformacją w Polsce. Wypisz je pod diagramem.
g) i -n--n-e--w-r-e--e- y w
a) ...........................................................................................................
b) ...........................................................................................................
c) ..ftwęyy+f................................................................................................................
d) ...T.....................................................................................................
e) ....?.9^caVj..............................................................................................................
f) ..............................................................................................................
g) ...................................................................................................
3. Wyjaśnij, co oznacza stwierdzenie „Rzeczpospolita krajem bez stosów C/y