no nastręczać problemu. Pamiętać należy o wyznaczeniu kolejnych zastępców kierującego (w przypadku jego nieobecności). System hierarchii kierowania na wypadek zamachu bombowego należy obowiązkowo przekazać każdej komórce organizacyjnej szpitala.
Jednym z najistotniejszych elementów zarządzania w sytuacji kryzysowej jest centrum dowodzenia, które powinno się znaleźć w centrali telefonicznej lub innym ośrodku łączności telefonicznej lub radiowej, ewentualnie w takim miejscu, które będzie centralnym z punktu widzenia łączności. Personel kierowniczy powinien być upoważniony do podejmowania decyzji dotyczących tego, czy należy podjąć akcję w przypadku zagrożenia. Do centrum powinny mieć dostęp tylko te osoby, którym wyznaczono określone obowiązki. Należy również przewidzieć zastępców na wypadek, gdyby ktoś nie był obecny w chwili otrzymania powiadomienia o zagrożeniu. W centrum dowodzenia powinien być obowiązkowo przechowywany plan szpitala wraz z rzutem wszystkich pięter.
Podczas opracowywania planu postępowania na wypadek podłożenia bomby należy zwrócić się do policji i straży pożarnej z prośbą o wskazanie miejsc najbardziej wrażliwych na działanie materiału wybuchowego oraz wysokiej temperatury. Policjanci powinni również wskazać miejsca, w których można niespostrzeżenie ukryć urządzenia wybuchowe. Wykaz tych miejsc powinien również znajdować się w centrum dowodzenia. Jednocześnie należy ustalić w jakim czasie od chwili powiadomienia, do szpitala może przybyć policyjna grupa rozpoznania minersko - pirotechnicznego, która w fachowy sposób pokieruje działaniami poszukiwawczymi lub ograniczającymi skutki wybuchu oraz jaki okres minie do czasu przybycia minerów - pirotechników tzn. funkcjonariuszy zajmujących się neutralizacją i usuwaniem bomb. Znajomość czasu przybycia funkcjonariuszy policji pozwoli na optymalne podjecie decyzji o ewentualnej ewakuacji.
Wspomniano wcześniej, że mając do czynienia z zaistniałym lub potencjalnym przypadkiem podłożenia bomby należy opracować dwa wzajemnie powiązane plany: plan postępowania w przypadku podłożenia bomby i plan zabezpieczenia fizycznego. Dotychczas zajmowaliśmy się głównie planem postępowania w przypadku podłożenia bomby. Obecnie, zanim omówimy dalszą część tego zagadnienia, zajmiemy się środkami bezpieczeństwa odnoszącymi się do uodpornienia się na atak z użyciem bomby.
Większość budynków szpitalnych zawiera już w sobie pewne elementy zabezpieczenia bez względu na to, czy są one planowane i czy mamy świadomość ich istnienia czy też nie.
Zamki na oknach i drzwiach, zewnętrzne oświetlenie, itp. są projektowane i instalowane by zwiększyć bezpieczeństwo obiektu i ochronę zajmujących go osób.
Nie istnieje jeden plan zabezpieczenia, który można by zaadaptować do wszystkich sytuacji. Przedstawione poniżej zalecenia mają na celu zmniejszenie wrażliwości obiektu na ataki bombowe.
Zewnętrzna konfiguracja budynku jest bardzo ważna. Niestety, w większości przypadków architekci zwracają niewielką uwagę, lub wręcz wcale nie zwracają uwagi na zabezpieczenia szczególnie, mogące pokrzyżować plany zamachowca lub zniechęcić go do ataku bombowego. Ogrodzenie i oświetlenie oraz kontrolowanie dostępu do szpitala znacznie ogranicza jego podatność na atak bombowy.
Należy ograniczyć parkowanie, w miarę możliwości do 50 m od budynku szpitala lub jakiegokolwiek budynku będącego częścią kompleksu. Jeśli nie da się ograniczyć parkowania, wówczas dające się zidentyfikować pojazdy pracowników powinny być zaparkowane jak najbliżej, natomiast pojazdy pacjentów i osób odwiedzających powinny być parkowane w pewnej odległości.
Gęste krzew)' i rośliny pnące powinny być trzymane blisko ziemi, aby zmniejszyć możliwość ukrycia się przestępcy lub ukrycia bomby. Zaokienne skrzynki na kwiaty stanowią doskonałe miejsce na podłożenie bomby przez terrorystę. Jeśli nie ma bezwzględnego wymogu, aby takie ozdoby się tam znajdowały, lepiej usunąć skrzynki na kwiaty.
Dobrze widoczny patrol ochrony może być znaczącym czynnikiem odstraszającym. Nawet jeśli taki „patrol” stanowi tylko jeden pracownik ochrony (nocny strażnik), najlepiej aby był on na zewnątrz budynku. Jeśli strażnik będzie wewnątrz budynku, należałoby zastanowić się nad zainstalowaniem kamer telewizji przemysłowej obejmujących swoim zasięgiem zewnętrzny obrys budynku.
Należy wprowadzić środki kontroli pozwalające na identyfikację osób uprawnionych do wstępu do miejsc o szczególnym znaczeniu i nie zezwalające na wstęp osób nieupoważnionych. Zabezpieczenia te powinny obejmować sprawdzanie wszelkich paczek i materiałów wnoszonych do miejsc szczególnie ważnych.
Służby ochrony i służby pomocnicze powinny być wyczulone na osoby zachowujące się w podejrzany sposób, jak również na obiekty, przedmioty i paczki wyglądające nietypowo bądź podejrzanie. Należy objąć obserwacją miejsca pozwalające na ukrycie się (np. klatki schodowe, toalety oraz wszelkie niezagospodarowane pomieszczenia biurowe) w celu stwierdzenia ewentualnej obecności osób niepożądanych.
Drzwi wejściowe do takich pomieszczeń jak kotłownie, pomieszczenia na korespondencję, pomieszczenia komputerowe, rozdzielnie i sterownie wind powinny być zamknięte, kiedy nie są używane. Ważne jest, aby ustalić procedurę określającą osoby odpowiedzialne za klucze. Jeśli nie można się doliczyć kluczy, należy zmienić zamki.
Istotne znaczenie ma również utrzymanie porządku w budynku. W pojemnikach i kontenerach na śmieci nie powinno być rumowiska. Bombę lub jakieś inne urządzenie łatwo jest ukryć w śmieciach. Materiały łatwopalne powinny zostać zabezpieczone a ich wykorzystanie powinno być dozorowane.
Zdać sobie należy sprawę z konieczności kreowania przez firmę właściwego jej wizerunku. Jednakże szpital jest również odpowiedzialny za bezpieczeństwo i ochronę osób w nim przebywających. Groźba użycia materiałów
85