Zaburzenia wyższych czynności nerwowych. Nerwy czaszkowe i ich schorzenia.
i
Wyższe czynności nerwowe stanowią domenę psychologii, a ich patologią zajmuje się głównie psychiatria.
Wyższe czynności nerwowe obejmują głównie;
1. mowa
2. praksja - wykonywanie celowych czynności ruchowych
3. gnozję - rozpoznawanie zjawisk zachodzących w otoczeniu
4. pamięć - utrwalanie, przechowywanie i odtwarzanie treści doznanych uprzednio spostrzeżeń, myśli, emocji i czynności.
Zaburzenia mowy:
Afazja - zaburzenia mowy powstające na skutek uszkodzenia ośrodków mowy w korze mózgu ( ośrodek ruchowy Broca- płat czołowy; ośrodek czuciowy Wernickicgo - płat skroniowy). Chory nie może mówić, ale rozumie co się do niego mówi, zdaje sobie sprawę z istniejących trudności.
Afatyk „nie umie mówić, dyzartryk nie może mówić”
Rodzaje afazji:
I. Afazja ruchowa - uszkodzony ośrodek ruchowy
1. w ogóle nie mówi - bełkot
2. zaburzenia są mniejsze i np.
a) parafazja - zniekształcanie słów
b) agramatyzm - zaburzona konstrukcja gramatyczna
II. Afazja czuciowa - (sensoryczna, odbiorcza, recepcyjna) uszkodzony ośrodek czuciowy mowy
brak możliwości zrozumienia mowy. Chorzy mówią dużo (wielomówność), ale często podczas mówienia występuje: a) parafazje słowne, literowe,
c) neologizmy
d) afazja żargonowa (słowa całkowicie niezrozumiałe)
c) perseweracje- skłonność do powtarzania jednego słowa
0
W skrajnych przypadkach płynna mowa chorego jest zupełnie niezrozumiała, bo składa się z samych neologizmów.
III. Afazja mieszana (globalna, całkowita) - czuciowo- motoryczna
ly.Afazja amnestyczna (nominalna = anomia) - trudności w nazywaniu pokazywanych
przedmiotów
Dysartria- naruszenie prawidłowej artykulacji mowy na skutek uszkodzenia aparatu wykonawczego mowy (mięśni, nerwy, język, podniebienia Anartria - skrajna postać dyzartrii- chory nie może wypowiedzieć żadnego słowa
Afatyk nic umie mówić, dyzartyk nie może mówić
Inne zaburzenia mowy:
Afonia - bezgłos na skutek ostrego zapalenia krtani.
Balbuties - jąkanie (zaburzenie psychogenne)
iViutyzm - w psychiatrii - chorzy zachowują całkowite milczenie mimo, że są zdolni Ho mówienia.