u
ZJAWISKO TERMOELEKTRYCZNE - POMIAR TEMPERATl RN ZA POMOCĄ
TERMOOGNIWA
Wstąp
Tcrmoogniwo zwane również często termoparą stanowi układ złożony z dwóch różnych przewodników (zwykle cienkich drutów I zespolonych zc sobą na ich końcach. W ten sposób powstaje zamknięty obwód elektryczny, w którym występuje wypadkowa siła elektromotoryczna w przypadku, gdy zespolone końce przewodników /najdą się w miejscach o różnych temperaturach. Wartości siły elektromotorycznej m zwykle nieduże i mniejsze od kilku mV przy różnicach temperatur równych kilkudziesięciu stopniom K. Wykorzystując jednak czułe woltomierze możemy rejestrów ac dokładnie takie małe siły elektromotoryczne i na podstawie ich wartości mierzyć temperaturę w miejscu jednego spojenia w przypadku, gdy znam) temperaturę w miej w u drogiego spojenia przewodników Dlatego też termoogniwo jest zwykłe wykorzystywane do pomiaru temperatury różnych ciał i 7 dużą dokładnością.
Cwx*enie rosiało podzielone na dwie oddzielne części, przy czym druga z nich może być realizowana dopiero wówczas, gdy wykonamy część pierwszą. Pierwsza część ćwiczenia sprowadra się do przeprowadzenia pomiarów i sporządzenia krzywej cechowania termoogniwa, natomiast droga do wykorzystania termoogniwa i otrzymanej krzywej cechowania przy pomiarach temperatury■.
I. Cechów*nic termoogniwa V para tura i odczynniki:
statyw z termoogniwem (termoparą). galwanomctr lub czuły woltomierz, kuchenka elektryczna, njczyTiic 7 cieczą ogrzewana, termos z ciałem łub cieczą o stałej temperaturze, termometr do konsroii temperatury cieczy ogrzewanej, termometr do kontroli temperatury ciała łub cieczy w
termosie.
W > konanie pomiarów:
• sprawdzamy czy termos jest napełniony cieczą lub lodem, jeżeli me 10 do termosu nakładamy lodu lub nalewamy wody o możliwie niskiej temperaturze i zamykamy termos korkiem w taki spo*ób aby termometr w termosie T, (R> s. 1) i probówka Pr. 1 zawierająca opiłki Op dotykała Sodu łub była zanurzona w cieczy,
• sprawdzamy czy jedno ze spojeń termoogniwa jest włożone w opiłki Op w probówce Pr., uir.ieśzc7oncj w termosie i unieruchomione poprzez zamknięcie probówki korkiem K;
• do zlewki stojącej na kuchence elektrycznej nalewamy wody destylowanej lub wody z kranu;
• nakrywamy zlewkę przy kry wką P i sprawdzamy czy termometr TŁ i probówka Pf. 2 z opiłkami ()p są zanurzone w wodzie (jeżeli nie to należy dolać wody do zlewki lub głębiej włożyć probówkę w przy krywkę P);
• umieszczamy drugie zc spojeń termoogniwa w opiłkach Op probówki Pr.: znajdującej się w zlewce;
• zapisujemy wskazania termometru T, w Tabeli 1;
• do otworów znajdujących się / tyłu termoogniwa podłączamy przewody od galwanomctru G zgodnie ze schematem przedstaw ionym na Rys. I;
• włączamy galwanometr G i czekamy kilka minut na nagrzanie się podzespołów elektronicznych galwanomctru po włączeniu prądu;