Łódź1

Redakcja

Ariadna Masłowska-Nowak

Korekta

Krystyna Petryk

Projekt okładki

Małgorzata Żarska

Opracowanie typograficzne

Adam Rysiewicz

Łamanie

Wydawnictwo IBL / Helena Dziurnikowska

Książka dofinansowana ze środków Komitetu Badań Naukowych

Autor edycji jest stypendystą Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej

© Copyright by Radosław Grześkowiak.. 1998 © Copyright by Stowarzyszenie „Pro Cultura Litteraria", 1998 © Copyright for this edition by Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 1998

Druk i oprawa

ISBN 83-87456-20-9 W iĄ I CiJ

Wrocławska Drukarnia Naukowa >    ,    ........ "i

WPROWADZENIE DO LEKTURY

Dziejopis domu zakonnego przy kościele św. Barbary w Krakowie, jezuita Jan Wielewicki, w swojej łacińskiej kronice pod rokiem 1603 umieścił notatkę opisującą początki działalności Kongregacji Wniebowzięcia NMP:

Zgromadzenie Wniebowzięcia Najświętszej Panny rozpoczęło działalność 23 marca (który t.o dzień przypadał na Niedzielę Męki) w specjalnie na ten cel przygotowanej i pięknie urządzonej kaplicy nowej świątyni Towarzystwa Jezusowego. Pierwsza zachęta, przedstawiająca przyczyny ustanowienia nowej sodalicji, została wygłoszona przez o. Kaspra Sawickiego do młodzieży, która przybyła z Janem i Mikołajem Zebrzydowskimi oraz ich opiekunem, Szczęsnym Żebrowskim. Następnie odprawiono niszę świętą, a pod koniec odmówiono hymn Te Deum kiudamus w podzięce za przezwyciężenie wielu trudności i szczęśliwe doprowadzenie tej sprawy do końca. Funkcję przełożonego Kongregacji objął sam o. Sawicki.¹

Pierwszą sodalicję mariańską, Kongregację Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny założoną z inicjatywy jezuity Jana Leunisa przy kościele II Gesii w Rzymie, papież Grzegorz XIII w 1584 r. przemianował im archikongregaeję (Primaria Congregatio Mariana), zezwalając generałowi zakonu na przyłączenie do sodalicji rzymskiej tworzonych na jej wzór kongregacji przy kolegiach jezuickich w całej Europie. Wszystkie one nosiły wezwanie maryjne (Niepokalanego Poczęcia NMP Narodzeniu NMP, Zwiastowania NMP, Nawiedzenia NMP, Oczyszczenia NMP), kierowane były przez moderatora - opiekuna ze strony jezuitów, będą-

1

,1. Wieiewioki TJ, Dziennik spraw domu zakonnego 00. Jezuitów u św. Barbary w Krakowie od r. 1600 do r. 1608 (włącznie), wyd. W. Chodkowski, [t. 2], Kraków 1886, Si 39 („Scriptores Rerum Polonicarum”, t. 10); przekład z łaciny: Ariadna Masłowska-Nowak (dalej: A. M.-N.).