Sznurówki i tzw. pasy ortopedyczne stosowane są do ograniczenia bolesnych ruchów kręgosłupa, np. w dyskopatii, zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa itp., oraz do przywrócenia prawidłowego ułożenia środka ciężkości ciała (podniesienie zwisającego brzucha i zniesienie związanej z tym nadmiernej lordozy lędźwiowej). Poprawiają one warunki statyki i przyczyniają się do ustąpienia dolegliwości. Najczęściej stosuje się sznurówkę Iłoh-mana, wykonaną z płótna i wzmocnioną ramką metalową, fiszbinami lub paskami filcu.
Kołnierze ortopedyczne (np. Thomasa i Schanza) stosuje się w leczeniu i doleczaniu zmian umiejscowionych w odcinku szyjnym kręgosłupa (bóle, zespól ucisku na korzenie nerwowe). Dokładniejsze unieruchomienie uzyskuje się gorsetem Grucy.
Protezy ortopedyczne służą do zastąpienia ubytku kończyny i odtworzenia jej czynności. Protezy te można podzielić na robocze (przywracające zdolność chodu czy chwyt ręki) i kosmetyczno-robocze. Najprostszy typ protezy kończyny dolnej stanowi proteza-szczudło, składająca się z zawieszonego na pasie grenadierskim lub pasie biodrowym leja, obejmującego kikut, i zakończonego kijem wyrównującym utracony odcinek goleni czy uda. Obecnie są one używane jedynie przejściowo we wczesnym okresie pooperacyjnej rekonwalescencji (hartowanie i kształtowanie kikuta, nauka czucia podłoża itp.), gdy nie ma możliwości zastosowania protezy tymczasowej na stole operacyjnym.
Zadaniem nowoczesnej protezy kończyny dolnej jest zarówno kompensowanie utraconej funkcji, jak też skuteczne maskowanie braku części kończyny, powinna ona zatem mieć wszystkie cechy narządu podporowego (jedynie bez czucia powierzchniowego), a więc nie wymagać uruchamiania dodatkowych źródeł energii przy chodzeniu, zapewniać chód zbliżony do naturalnego,
a b c
Ryc. 209. Protezy goleni: a — konwencjonalna, b — kontaktowa, c — podciśnieniowa
uda.
20 Podstawy ortopedii i Iraumatologii
305