001

Układy regulacji i sterowania kl.4T 1

Lekcja 11

Temat: Urządzenia do przewodzenia i gromadzenia czynnika w układach

Przewody pneumatyczne, złącza i przyłącza

Przewody łączą poszczególne elementy układów pneumatycznych. Jako przewody pneumatyczne stosuje się: rury stalowe, aluminiowe lub miedziane, węże gumowe oraz przewody z tworzyw sztucznych. Często jako przewód wykorzystuje się kanały (w postaci otworów lub rowków) wykonane bezpośrednio w korpusach różnych elementów. Obecnie najczęściej są stosowane przewody z tworzyw sztucznych (np. nylonu, poliuretanu) o twardych lub zmiękczonych ściankach.

Zalecenia międzynarodowe przewidują w pneumatyce jedynie gwinty metryczne drobnozwojne, w praktyce stosuje się zarówno przyłącza z gwintami metrycznymi, jak i calowymi. Przyłącza uszczelnia się taśmą teflonową (nawijaną bezpośrednio na gwint) albo stosuje się płaskie podkładki fibrowe lub aluminiowe. Przykłady łączenia przewodów w układach pneumatycznych przedstawiają rys. 11.1.

Rys.11.1. Złącza przewodów: a) polietylenowych, b) miedzianych i aluminiowych

Zawory i siłowniki można łączyć między sobą za pomocą: a) przewodów i przyłączek wkręcanych w zawory i siłowniki, b) płyt przyłączeniowych.

Złącza przewodów zaworów i siłowników mogą być budowane jako pojedyncze i wielokrotne (wieloprzewodowe). Umożliwiają one przyłączanie wielu przewodów lub przewodów wielożyłowych. Zawory, w szczególności rozdzielające, są mocowane na płytach przyłączeniowych jednokrotnych i wielokrotnych. Złącza wtykowe mogą mieć w środku zawór zwrotny, który po wyjęciu przewodu zamyka złącze.

Urządzenia pneumatyczne uderzeniowe

Urządzenia pneumatyczne uderzeniowe należą do grupy urządzeń, w których odbywa się przekształcanie jednego rodzaju energii w inny, w celu otrzymania energii sprężonego powietrza lub pracy mechanicznej.

W przypadku, gdy siła na tłoczysku siłownika ma działać w sposób udarowy (np. przebijanie, wtłaczanie, nitowanie, krojenie, ścinanie itp.), stosuje się pneumatyczne siłowniki udarowe.

W urządzeniach pneumatycznych energia sprężonego powietrza jest przekształcana w energię kinetyczną elementu uderzającego rys. 11.2, a następnie energia kinetyczna zostaje przekształcona w pracę mechaniczną w postaci uderzenia. Tego typu mechanizmy pneumatyczne są łączone z napędami innych rodzajów; w ten sposób tworzy się np. napęd pneumohydrauliczny lub elektropneumatyczny.

element

Rys. 11.2. Schemat urządzenia pneumatycznego uderzeniowego: 1 uderzający, 2 — cylinder, 3 — narzędzie

Pneumatyczne urządzenia amortyzacyjne

Zadaniem pneumatycznych urządzeń amortyzacyjnych jest częściowe lub całkowite pochłanianie nadmiaru energii kinetycznej mas mechanizmów będących w ruchu. Zapobiega to przedwczesnemu zużyciu lub zniszczeniu urządzenia, co może nastąpić wskutek uderzenia, towarzyszącego nagłemu zatrzymaniu elementu w celu nadania mu przeciwnego kierunku ruchu.

Rozróżnia się amortyzatory pneumatyczne pracujące na zasadzie sprężania i rozprężania stałej ilości powietrza oraz amortyzatory pracujące na zasadzie sprężania z jednoczesnym wypływem powietrza.

W amortyzatorach pierwszego rodzaju rys. 11.3a, b powietrze spełnia zadanie sprężyny.

Rys. 11.3. Schematy⁷ amortyzatorów pneumatycznych: a) i b) pracujących na zasadzie sprężania i rozprężania powietrza, c) pracującego na zasadzie wypływu powietrza,

1 i 3 — cylindry, 2 — otwór

Lekcja 11