003 5

388    z. Leszczyński, S. Kocierz    Nr 9

Galileusz wydol dzieło pt. „Dialog Galileusza o dwóch największych układach Świata Ptolomeusza i Kopernika", w którym przedstawił dowody przemawiające na rzecz Jednego i drugiego układu. I nawet ten bardzo wywalony sposób wykładu naraził Galileusza na prześladowanie, a dzieło lego na inkwizycję. Przestraszony torturami 7n-i»tn, .,eronv n> klęczkach wyparł się Jak twierdzono „fałszywej n • '"llileusz ni-------“ i----^---

10

i. Gali

o prześla-pnych

.    kolejne dzieło, tym razem dotyczyło mechaniki i

Epoka Odrodzenia czerpała postępową wiedzę i doświadczenie z myśli ielu pokoleń lekarzy. Z lej bezcennej skarbnicy medycyny polskiej

__,_t________jt Józef Strui (1510—1568). Urodzony

czańśkiej w Poznaniu. Nauki pobierał w Szkole Parafialnej im. Marii Magdaleny a następnie w słynnym Kolegium Lubrańskiego. Jako młodzieniec 15-letni podjął studia w Akademii Krakowskiej na Wydziale Sztuk

V 1535 r. uzyskał stopień doktora medycyny, a w rok późnie) senat wenecki powierzył mu obowiązki profesora medycyny w Padw.e. Obdarzony szeroką wiedzą prowadził ciekawe prace badawcze, a także szeroką działalność dydaktyczną. Wszystko to zjednywało mu licznych słuchaczy i zwolenników jego nauki. Sława lekarska prof Strusia dotarła do uszu króla Zygmunta Starego, który w 1537 r. mianował go lekarzem ------ " —-)i swego stanowiska Struś towarzyszył często w wy-

..... |—----—’-----em medycyny

/m miejscu* należy dodać, że pi

wof/zręby polskie) medycyny połowę Prof. Struł obejmując wykłady v również tłumaczeniem na łacinę dziel więcej splendoru przysporzyło mu w której opisał rodzaje tętna oraz Je nych. Tym-----—    ^k’

r rzędzie lekarzy, którzy bi

Akademii Krakowskiej, zajął się Hipokratesa i Galena. Jednak naj-lego praca pt. „Nauka o tętnie”, o znaczenie dla celów diagnostycz-dacz wyprzedził o przeszło 100 lat odkrycie układu krążenia przez Hartleya, wnosząc tym >rzymi wkład nauki polskie) (15) do skarbnicy wiedzy świa-

n badaczem, który wniósł znaczący wkład dla rozwoju medv-,iej _w dobie Odrodzenia był Wojciech Oczko (1537—1600). i. w rodzinie mieszczańskie) w Warszawie. Tutaj otrzymał iytuiztałcenic w szkołach miejskich. Był pilnym uczniem, szcze-

_____dnienia przejawiał do matematyki, geometrii, astrologii i języ-

połśkieg.1 Mając 22 lata został studentom Akademii Krakowskiej, która nimieiY stopniowi zaczęła podupadać. Powodem tego stanu rzeczy bvly niedociągnięcia organizacyjne. trudności finansowe a przede wszysi-—pamalyrh wykładowców takich jak Jan z Głogowa. Suni-‘'t z Miechowa. W 1562 r. Wojciech Oczko uzyskując stopień bakałarza nauk wyzwolo-iwusci wykładania w warszawskiej szkole dobre postępy w nauczaniu kapituła war-styiłcndium na doskonalenie wiedzy w naj-i Kuropy studiował w Padwie. Montpellier,

góli

ntcza czy

polsklato Odrodzenia

Madrycie, Bolonii, gdzie doktoryzował sią z zakresu medvcvn„ kształcony wszechstronnie wrócił Oczko do Warszawy, gdzie obi.i ^^y‘ wadzenie najstarszego szpitala przy kościele iw. Marcina przv ii i* nej. Wkrótce sława jego rozeszła Sie po stolicy i m. tylko, bow.e.n' jeidżali do niego pacjenci z róinych zakątków kraju w opinii tów uchodził za lekarza ofiarnego, bezinteresownego, oddanego reszty chorym. Te pozytywne cechy Jego charakteru zaważyły na tym* że król Stefan Batory powołał go no lekarza nadwornego i swego osobu stego sekretarza. Z racji pełnionych obowiązków Oczko towarzyszył królowi w polowaniach i wyprawach wojennych do Gdońska, nu Inflanty i Moskwą, za co w uznaniu zasług Stefan Batory w specjalnym akcie królewskim podziękował mu pisząc: „Z narażeniem su; na mebezpi.. czeństwa wniósł wielki trud, podczas gdy uczestniczył w przez nas podjętych wyprawach wojennych, uznaliśmy za rzecz słuszną, aby za jego zasługi otrzyma! dowód wdzięczności naszej" (li.

Król cenił Wojciecha Oczkę nie tylko za Jego biegłość lekarską, ale przede wszystkim za jego postawę obywatelską, skromność, prawość cha-

Przechodząc do omówienia dorobku naukowego Wojciecha Oczki, wypada podkreślić, że w 1578 r. wydał on swe pierwsze dzieło pt „Cieplice". Zawarł w mm wiele wskazówek praktycznych, diagnostycznych i leczniczych z zakresu leczenia balneologicznego. Nic wląc dziwnego, te za swój wkład w te nową dziedziną medycyny współcześni nadali mu tytuł ojca polskiej balneolog::.

Największym jednak dziełem w jego dorobku lekarskim był „Przymiot — czyli choroba dworska", wydanym w 1581 r. W dwóch księgach ich ówczesnych chorób, którą la różnorodność objawów cho-rooowycn i sposoby jej leczenia, w tym miejscu należy przypomnieć, te kiła w Europie pojawiła sią już w XV wieku, była chorobą zupełnie nieznaną, o ciężkim przebiegu, bardzo zaraźliwą występującą ,*P^1<**' miczme. Na szczęście w XVI wieku epidemia zaczęła nieco słabnąć, a przyczyniły sie do tego metody pohcyjno-aamla

prostytutek, źródło choroby. Ogromne

Kontynuując dalej ze w 1578 r. z koleg: Akademie Wileńską.

tedy uchodziły z

kiłą u

lanowana na S/kolę Główną W Ks. U; „o. którą następnie po rozbiorach przekształcono w Unłwereytet Wileński. W latach 1807—1813 rektorem uczelni byt Jan .ĆawdMkl, wykładowcami zaś Bojanus, Frank, Lclcicel. ffczapo '    “*

V stolicy Litwy mieliśmy me tylko św u

Sniadeccy. V

aniale r.

lelions „    _____

rzekła; założoną przez

studiował Sebastian Petrycy (1554 z taką pilnością, ze po dwóch latach zllwiło mu objecie posady nauczycu

i fłdris)

------lnicą, ites

o Lołcatwkls, kłórągo