003 (4)

Układy regulacji i sterowania kl.4T 3

Układy regulacji i sterowania kl.4T 3

Rys. 10.3. Siłowniki membranowe: a) o krótkim skoku, b) o długim skoku

Dwukomorowy siłownik (rys. 10.4f) umożliwia zwielokrotnienie siły na tłoczysku 1 w wyniku oddziaływania ciśnienia na tłoki 2, przesuwające się w oddzielnych komorach 3.

Wielopołożeniowy siłownik (rys. 10.4g) pozwala na przemieszczanie tłoczyska 1 w różne ściśle określone położenia, w zależności od zasilania i odpowietrzania komór 3 cylindra.

b)

0    d)

\AAAA
q)	^7	Li 4 7 »)	5 A nzs_
i-Lzl		3—2—Ij, _^l		zj . '1
		...........—f ■ s-r o		' S--7^-^

Rys. 10.4. Podstawowe odmiany siłowników dokowych: a) dwustronnego działania, b) jednostronnego działania — pchający, c) jednostronnego działania — ciągnący, d) nurnikowy, e) teleskopowy, f) dwukomorowy, g) wielopołożeniowy, h) wirujący, i) wahadłowy, k) pneumohydrauliczny 1 — tłoczysko, 2 — tłoki, 3 — komory cylindra, 4 — kanały doprowadzające sprężone powietrze, 5 — łącznik obrotowy, 6 — zębatka, 7 — koło zębate

Siłownik wirujący (rys. 10.4h) może wykonywać ruch obrotowy wokół osi tłoczyska 1. Sprężone powietrze jest doprowadzane kanałami 4 do jego komór 3 za pomocą łącznika obrotowego 5.

Siłownik wahadłowy (rys. 10.4i) ma przekładnię zmieniającą ruch postępowy na ruch obrotowy. W tym celu na tłoczysku 1 jest nacięta zębatka 6, współpracująca z kołem zębatym 7.

Zawory rozdzielające

Elementy sterujące przepływem i ciśnieniem powietrza w układach pneumatycznych można podzielić na:

—    elementy sterujące kierunkiem przepływu powietrza (• zawory rozdzielające zwykłe i proporcjonalne, • zawory zwrotne, • zawory kolejności przepływu),

—    elementy sterujące strumieniem przepływu powietrza (• zawory dławiące zwykłe i proporcjonalne),

—    elementy sterujące ciśnieniem powietrza (• zawory redukcyjne zwykłe i proporcjonalne),

—    elementy o specjalnym przeznaczeniu (• zawory realizujące określone funkcje logiczne. • zawory zabezpieczające, • zawory do napędu energetycznego).

Zawory rozdzielające, zwane rozdzielaczami, służą do zmiany kierunku przepływu czynnika roboczego (sprężonego powietrza) w przewodach pneumatycznych, zgodnie z zewnętrznymi sygnałami sterującymi. Mogą to być sygnały mechaniczne, pneumatyczne lub elektryczne. Zawory rozdzielające umożliwiają także zatrzymywanie przepływu.

Istnieje wiele odmian zaworów rozdzielających (rys. 10.5) różniących się między sobą: liczbą dróg, liczbą położeń, schematem połączeń, rodzajem sterowania itd.

Zawory rozdzielające mogą być sterowane: mechanicznie (krzywką, sprężyną, zderzakiem), siłą mięśni, pneumatycznie (zmianami ciśnienia w komorach sterujących), elektrycznie (za pomocą elektromagnesów). Każdy z wymienionych rodzajów sterowania może być sterowaniem bezpośrednim lub pośrednim (ze wspomaganiem).

Zgodnie z obowiązującą normą w układach pneumatycznych stosuje się sprężone powietrze o ciśnieniu: 0.1. 0,16. 0,25. 0,4, 0,63 i 1.0 MPa.

Lekcja 10