023

23

wyraźnie zaznaczone, sięga od % do % długości głowni, a zaczyna się już na trzpieniu. Trzpień płaski, w środku długości często lekko poszerzony. Jelce bardzo różnorodne, względnie najczęstsze typu 3. Głowice rozmaite, z przewagą typu I (grupę, dyskoidalne o facetowanej krawędzi).

Typ XIII (3 okazy). Głownia szeroka, masywna zastawa niekiedy wyraźnie poszerza się w kierunku rękojeści. Sztych słabo wyodrębniony. Zbroczę sięga do ok. 34 długości głowni. Rękojeść stosunkowo- długa (trzon=ok. 15 cm). Trzpień płaski i szeroki, zwęża się ku głowicy. Jelce zazwyczaj proste. Głowice rozmaite, przeważnie typu D, E (pochodne od soczewkowatej) lub I.

Typ XIIIa (12 okazów). Podobny do poprzedniego, ale wyraźnie większy. Głownia dochodzi do ok. 90 cm, a nawet do ok. 100 cm długości, trzon do ok. 23 cm. Głowice zazwyczaj dyskoidalne (typy I, J, H).

Typ XVa (1 okaz). Głownia bardzo wąska, w przekroju czworoboczna. Sztych wydatny. Zbroczą brak. Rękojeść długa (trzon = ok. 18— 25 cm). Trzpień wąski, w przekroju czworoboczny, zwęża się nieco ku głowicy. Jelce różnorodne. Głowice różnorodne, najczęściej dyskoidalne.

Typ XVIa (26 okazów). Głownia długa, tnąca, szeroka w zastawie, zwęża się ku wydatnemu sztychowi. Zbroczę wyraźne, często zaczyna się już na trzpieniu, ale nie przekracza 34 długości głowni, nierzadko znacznie krótsze (do 34 długości głowni). Głownia poniżej zbroczą sze-ścioboczna w przekroju. Rękojeść długa. Trzpień gruby, w przekroju czworoboczny. Jelce przeważnie proste typu 1, la, 2, 10; niekiedy z rozszerzonymi końcami (typ 5). Głowice różnego rodzaju, najczęściej jedna z odmian głowicy dyskoidalnej (G, H, I, J, K).

Typ XVII (13 okazów). Głownia długa, wąska, kończasta, w przekroju sześcioboczna. Zbroczę, jeśli istnieje, jest płytkie i nie przekracza 34 długości głowni. Rękojeść długa. Trzpień zwykle gruby, w przekroju czworokątny. Jelce najczęściej typu 1 i la lub 6. Głowice dyskoidalne lub kielichowa te (typ T i odmiany).

Typ XX (2 okazy). Głownia szeroka, płaska, zastawa często wyraźnie poszerza się ku rękojeści. Zbroczę podwójne lub potrójne. Rękojeść długa. Jelec zwykle długi i wąski, często zgięty ku dołowi. Głowice zwykle kielichowate (typ T), ale bywają i dyskoidalne.

W jednym tylko wypadku zarysowała się ewentualna potrzeba uzupełnienia podziałów R. E. Oakeshotta. Wśród licznych mieczów typu XVIa zaobserwowaliśmy grupę złożoną z 5 okazów (Kraków III, Łuzki, Płock I, Tropie, Warszawa) nie tylko bliskich sobie proporcjami i rozmiarem, ale ponadto zaopatrzonych’ w charakterystyczny jelec, lekko zagięty ku dołowi, o końcach zawiniętych ku górze (tj. ku rękojeści) w mniej lub więcej wyraźne haczyki czy woluty. Z podobnie ukształto-