0394 (2)

394 Słownik

perimetrium, -ii n (hic.) = powłoka otrzewnowa macicy, omacicze, — metra (grec.): macica.

pcrinealis, -e (łac.) = adj. od perineum: kroczowy.

perineum. -i n (łac.) = krocze, miejsce między odbytem a pochwą lub moszną. -prawdopodobnie od perineo (grec.): nagromadzić. nawarstwić.

periodontium, -ii n (łac.) = ozebna. — odóus. odóntos (grec.): ząb.

periorbita. -ae / (łac.) = okostna wyścielająca oczodół, okostna oczodołu.

periorchium. -ii n (łac.) = blaszka ścienna otrzewnej jądra. — orchis (grec.): jądro.

periosteum. -i n (łac.) = okostna. — os, ossis m (łac.): kość.

perironeum, -ii n (łac.) = otrzewna. — pe-rironaion (grec.): błona napięta nad jelitami: teinein: napiąć.

permanens, -entis (łac.) = stały, pozostający. - imiesł. cz. od permanere (łac.) = zostać, pozostać, utrzymywać się.

peronacus [peroneus], -a, -um i pcronac-lis [peronealis]. -e (łac.) = strzałkowy, położony po stronie strzałki. — pero, -onis m (łac.): but z cholewą z nie wyprawionej skóry: peróne (grec.): klamra, kolec.

perpendicularis, -e (łac.) = pionowy, prostopadły. — perpendieulum. -i n: pion (murarski). łut. pion: perpendere: dokładnie rozważyć.

pes, pedis m (łac.) = stopa. noga. — pous (grec.): stopa, noga.

pctiolus. -i m (łac.) = szypuła. stopka, nóżka. — zdrob. od pes: zamiast pediolus później petiolus.

petrosus. -a. -um (łac.) — skalisty, kamienny — petra (grec.): skała, kamień.

petrotympanicus. -a. -um (łac.) = skalis-to-bębenkowy, przebiegający od kości skalistej do jamy bębenkowej.

phaian\. -angis / (łac.) = walec. pień. bela. kłąb (palucha), szyk bojowy, paliczek. — - phalanx (grec.): 1. okrąglak, belka: 2. człon palca ręki, stopy: 3. szyk bojowy.

pharyngeus. -a. -um (łac.) = gardłowy. — adj. od pharynx.

pharyn\, -ngis m i / (łac.) = gardło, gardziel. — pharynx (grec.): gardło, gardziel.

philtrum. -i m (łac.) = rynienka podnoso-wa. — philtron (grec.): czar miłości, napój miłosny.

phrenicus, -a, -um (łac.) = przeponowy. — phrene. -um f (łac.): przepona: phran (grec.): przepona, miejsce (siedziba) umysłu, usposobienia.

pigmentum, -i n (łac.) = barwnik: szminka. — pingere (łac.) = malować: poikolos (grec.): kolorowy.

pilus, -i m (łac.) = pojedynczy włos - piłoś (grec.): filc.

pinealis, -e (łac.) = szyszkowy, podobny do szyszki świerka. - anat.: szyszynka. -pinus (łac.) i pic smus (ind.-germ.): świerk.

pi r i for mis, -e (łac.) = gruszkowaty. — pi-rum. -i m (łac.): gruszka: forma, -ae f (łac.): forma, kształt.

pesiformis, -e (łac.) = grochowaty. - pi-sum. -i n (łac.) i pison (grec.): groch; formo. -ae f (łac.): forma, kształt.

pituitarius. -a. -um (łac.) = śluzowy. -pituiia. -ae J (łac.): śluz. — glandula pituitaria f (łac): przysadka.

pius, -a, -um (łac.) = pobożny: (arab.) delikatny, miękki — pia mater: opona miękka mózgowia.

placenta. -ae / (łac.) = łożysko, popłód. placenta — plakóus (grec.): ciasto, placek; właść.: posiadający powierzchnio.

planta pedis (łac.) = podeszwa. — plama, -ae f (łac.): powierzchnia stopy: pes. pedis m (łac.): stopa: platos (grec.): szerokość: platys (grec.): szeroki, rozległy, daleki.

planum -i n (łac.) = płaszczyzna, równina. - placere , (łac.): wyrównać, wygładzić; planare (łac.): umieścić, zrównywać, wygładzić.

planus, -a, -um (łac.) = plaski, równy, gładki.

platysnia. -atis n (łac.) = płyta, rozpostarte ciało: anat.: mięsień szeroki szyi. — - platys (grec.): szeroki, rozległy, daleki.

pleura. -ae /' (łac.) = bok. żebro: anat.: opłucna żebrowa, opłucna. — pleura (grec.): bok przedmiotu.

plexus, -us m (łac.) = splot. - plectere (łac.) i plekein (grec.): splatać.

plica. -ae f (łac.) = fałd. wszelkiego rodzaju bruzdy. plicare (łac.): składać, układać w fałdy: plekein (grec.): splatać, owijać lub pryssein (grec.): układać w fałdy.

polIex, -icis m (łac.) = kciuk. — pollere (łac.): zdołać, wykonać.

pons, pontis w (lac.) = most, kładka. -patos (grec.): ścieżka.

pontinus, -a, -um (łac.) = mostowy — adj od pons.

poples, -itis m (łac.) = dół podkolanowy, zgięcie kolan.

popliteus. -a, -um (łac.) = podkolanowy. — adj. od poples.

porta, -ae / (łac.) = brama, drzwi, wejście. póros (grec.): przejście: peirein (grec.): przenikać.

portio, -onis / (łac.) = część, odcinek, udział, porcja. - pars (łac.) i eporoń (grec.): wyznaczona część.

porus. -i m (łac.) = przewód, kanał, rura; anat.: otwór przewodu. - poroś (grec.): otwór, droga, przejście; peirein (grec.): przenikać.

postcentralis, -e (łac.) = anat.: leżący poza bruzdą środkową mózgu.

posterior, -ius (łac.) = tylny, późniejszy, następny. — comp. od post: z tyłu. potem.

posterolateralis, -e (łac.) = dalej z tyłu i z boku, tylno-boczny.

praecentralis [precentralis], -e (łac.) = leżący przed bruzdą środkową mózgu.

prueputiuni [preputium]. -i n (łac.) = napletek. — posthion (grec.) jako zdrob. od post liii (grec.): prącie lub prae-: z przodu i putare (łac.): obrzezać, oczyścić.

princcps, -ipis nr (łac.) = pierwszy, najważniejszy. — od primi-ceps: zajmujący pierwsze miejsce, primus (łac.): pierwszy: capere (łac.): wziąć.

principialis. -e (łac.) = pierwotny, pierwszy. — adj. od princeps.

procerus, -a. -um (łac.) = wysoki, szczupły. wysmukły, podłużny, długi. - crescere (łac.): rosnąć, powstawać.

processus, -us m (łac.) = postęp, proces; anat.: wyrostek, wypustka. — procedere (łac.): postępować, wystąpić, iść do przodu; cedere (łac.): iść. ustąpić.

profundus, -a, -um (łac.) = głęboki, bezdenny. - por.: pro- oraz fundus (łac.): blisko dna, w głębi.

prominentia, -ae /(łac.) — występ, wyniosłość. wybitność. - prontinere (łac.): wyskakiwać, wystawać; minere: sterczeć, grozić.

promontorium. -i n (łac.) = przedgórze, występ.

pronator, -oris nr (łac.) - nawracacz;

anat.: mięśnie, które przy obrocie przedramienia zwracają powierzchnię dłoniową ręki ku dołowi lub w stronę grzbietową. — pronare (łac.) = pochylać, skłonić do przodu.

pronephros, -i m (łac.) = przednercze. nerka pierwotna. — nephros (grec.): nerka.

pronus. -a, -um (łac.) oraz pronatus. -a, -um = spadzisty, pochylony do przodu. -adj. od pronator.

proprius. -a, -um (łac.) = stały, trwały, własny, istotny.

prosencephalon, -i n (łac.) = przodomóz-gowie. — encepltalon (łac.): mózg, mózgowie.

prostata, -ae / (łac.) = gruczoł krokowy. — prostat as (grec.): poprzednik, obrońca. zwierzchnik.

prostaticus. -a, -um (łac.): sterczówy. — adj. od prostata.

protuberantia, -ae/(łac.) = wszelkie wypukłości, guzowatość. — protuberare (łac.): wystawać.

proximalis. -e (łac.) = anat.: leżący bliżej tułowia, bliższy. - proximus, -a. -um (łac.): najbliższy: sap. od prope: blisko, w pobliżu.

psoas, psoae m (łac.) = lędźwie. psóa (grec.): lędźwie, okolica lędźwiowa, polędwica.

pterygoideus, -a, -um (łac.) = skrzydłowy. — pteryx (grec.): skrzydło: -eides (grec.): podobny pod względem kształtu.

pudendus, -a, -um (łac.) = sromowy, haniebny. bezwstydny. — pudere (łac.): wstydzić się.

pulmo. -onis m (łac.) = płuco. — pleumon, pneumon (grec.): płuco.

pulnionalis. -e (łac.): płucny. — adj. od pulmo.

pulpa, -ae / (lac.) = miękkość: anat.: miękka substancja, miazga, szpik, miąższ. pulvinar. -aris n (łac.) — poduszka, sofa. pupilla, -ae / (łac.) = źrenica, oko. zdrob. od pupa: dziewczynka, lalka: właść.: zmniejszone odbicie lustrzane widziane w oku drugiego człowieka.

putamen. -inis n (łac.) = łupina: anat.: część zewnętrzna nucleus lentiformis [len-ticularis] = jądro soczewki. - putare (łac.): obcinać, oczyścić, porządkować.

pyelos, -i (łac.) = miedniczka nerkowa. - pyelos (grec.): koryto, niecka, wanna.

pyloricus, -a, -um (łac.) = odźwierniko-wy - adj. od pylorus.

pylorus. -i m (łac.) = odżwiernik. wypust żołądka; anat.: przejście od żołądka do jelita cienkiego. - pyloros (grec.): odźwierny, bramkarz.

pyramidalis, -e (łac.): piramidowy. — adj. od pyramis.

pyramis, -idis /(łac.) = piramida; anat.: twory przypominający swoim kształtem piramidę. - pyramis (arab.): piramida.

Q

ąuadrangularis, -e (łac.) = czworokątny. -guattuor: cztery: angulus, -i m (łac.): kąt.

ąuadratus, -a, -um (łac.) = czworoboczny. — ąuadrare (łac.): wykonać coś w kształcie prostokąta.

ąuadriceps, -cipitis iłac.) = czworogłowy. R

radialis, -e (łac.) = promieniowy. — adj. od radius.

radiatio, -onis/(łac.) = promieniowanie, promienistość. — radius. -ii m: promień, promieniowanie świetlne.