Alfabet francuski składa się z 26 liter:
A |
(a) |
G |
(je) |
M |
(em) |
s |
(es) |
B |
(be) |
H |
(hache) |
N |
(en) |
T |
(te) |
C |
(ce) |
1 |
(i) |
0 |
(o) |
U |
(u) |
D |
(de) |
J |
GO |
P |
(pe) |
V |
(ve) |
E |
(e) |
K |
(ka) |
Q |
(cu) |
w |
(double ve) |
F |
(ef) |
L |
(el) |
R |
(err) |
X |
(ixe) |
Y (ygrec) Z (zed)
• Samogłoski mogą nosić trzy rodzaje akcentów: accent grave ('), accent aigu (') oraz accent circonflexe (~) Ich obecność zmienia wymowę samogłoski, a także może zmieniać znaczenie wyrazu: ou znaczy albo, ale ou znaczy gdzie.
■ Znak tróma (") występuje wtedy, gdy sąsiadujące samogłoski powinny być czytane odzielnie, a nie tworzyć jedną głoskę, np. wyraz air (powietrze) czytamy er, ale Zair (Zair) czytamy Zair.
• Znak códille występuje jedynie przy literze c (ę), którą wymawiamy wtedy jako s, niezależnie od tego, jaka litera po niej następuje, np. franęais (francuski).
c przed samogłoskami e, i, y czytamy jako s. W pozostałych przypadkach - jako k ciel (niebo)
cafe (kawiarnia, kawa)
• ch czytamy jak polskie sz
chanter (śpiewać)
g przed samogłoskami e, i, y wymawiamy jako ż. W pozostałych przypadkach -jako g
changer (zmieniać) religion (religia) gare (dworzec)
' gn wymawiamy jak polskie ń montagne (góra)
« h nie wymawia się w ogóle horizon (horyzont)
■ j czytamy jako ż jour (dzień)
• ai czytamy jako e semaine (tydzień)
* au, eau czytamy jako o eau (woda)
eu, oeu jest zbliżone do niemieckiego heure (godzina) jeudi (czwartek)
• oi, oy wymawiamy ła toi (ty)
* ou czytamy jako u ouvrir (otwierać)
■ nieakcentowanego e na końcu wyrazu nie wymawia się w ogóle
usine (fabryka)
■ ph czytamy jako f pharmacie (apteka)
■ qu czytamy jako k ąuatre (cztery)
■ na końcu wyrazu nie wymawia się spółgłosek d, p, s, t, x
Czasowniki francuskie podlegają odmianie przez osoby oraz liczby. Istnieje kilka ogólnych zasad dotyczących odmiany czasowników w czasie teraźniejszym.
Czasowniki pierwszej grupy, zakończone w bezokoliczniku na -er, na przykład aimer (kochać), przybierają następujące końcówki:
J’aime Nous aimons
Tu aimes Vous aimez
Il/elle aime Ils/elles aiment
Czasowniki drugiej grupy, zakończone w bezokoliczniku na -ir, na przykład finir (kończyć), przybierają następujące końcówki:
Je finis Nous finissons
Tu finis Vous finissez
Il/elle finit Ils/elles finissent
Czasowniki trzeciej grupy, zakończone w bezokoliczniku na -re, na przykład repondre (odpowiadać), lub -ir, na przykład ouvrir {otwierać), przybierają następujące końcówki: Je reponds Nous repondons J’ouvre Nous ouvrons
Tu reponds Vous repondez Tu ouvres Vous ouvrez
Il/elle repond Ils/elles repondent Il/elle ouvre Ils/elles ouvrent
Bardzo wiele czasowników wykazuje jednak większe lub mniejsze nieregularności w odmianie (na przykład etre (być) i avoir (mieć) są całkowicie nieregularne). W przypadku wątpliwości najlepiej będzie sprawdzić formy najczęściej używanych czasowników nieregularnych na stronie 48.
■ Czasowniki posiłkowe
Czasowniki posiłkowe są to takie czasowniki, które pozwalają na tworzenie czasów złożonych, jak również strony biernej czasowników. W języku francuskim są to czasowniki: avoir mieć, etre być, aller iść, jechać. Wymienione czasowniki, używane jako posiłkowe tracą swoje pierwotne znaczenie, są po prostu „instrumentem" gramatycznym.
Czasowniki posiłkowe avoir i etre służą do tworzenia:
* czasu przeszłego dokonanego (passć compose)
L’ete dernier, je suis alle a Paris. Zeszłego lata pojechałem do Paryża. Hier soir, nous avons mange un gateau au chocolat. Wczoraj wieczorem zjedliśmy ciasto czekoladowe. strony biernej czasowników:
Ma chambre a ete repeinte en blanc. Mój pokój został odmalowany na biało.
1