100e53

'"cficiuiuipniwfifi

oiynni/tt

^L*-—1 i1 iii i ift

J«b(fjt<yplfnji wrlcdiy p*dagogicintj

lowia; dysplazja - niepełne ukształtowanie się stawu biodrowego w okresie płodowym; skolioza - skrzywienie kręgosłupa oraz amputacje), uszkodzenie rdzenia (jako następstwo uszkodzenia rdzenia w wyniku urazu mechanicznego, choroby nowotworowej, naczyniowej, zwyrodnieniowej i teteraplegii - czterokończynowego porażenia z wyłączeniem kontroli nad czynnościami fizjologicznymi), mózgowe porażenie dziecięce (jako przewlekłe, „niepostępujące zaburzenia czynności będącego w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego, a zwłaszcza ośrodkowego neuronu ruchowego, powstałe w wyniku uszkodzeń mózgu w czasie ciąży, porodu lub okresie okołoporodowym"³⁶. Do chorób przewlekłych należy zaliczyć alergiczne, reumatyczne, nowotworowe (obecnie rozwijający się dział tanatopedagogiki) i tym podobne.

Zgodnie z zasadami przyjętymi za |. Doro-szewka terapią obciążeniową (spoczynkową) okrcślam> działania mające za zadanie ograniczanie wysiłku celem gromadzenia energii do walki z chorobą. Celem terapii czynnościowej jest dynamizowanie, usprawnianie wyższych procesów nerwowych i kinestetycznych (poprzez ruch. zabawę, zajęcia, pracę).

Przedstawicielami zajmującymi się proble

matyką dzieci hospitalizowanych i niepełnosprawnych ruchowo są: Józef Binnebesel, Janina Doroszewska, Aleksandra Maciarz, Irena Obuchowska, fan Pielecki, Władysława Pielec* ka, Zofia Sękowska oraz Zofia Słobodzian.

120.3.2.5. Pomoc logopedyczna w procesie rehabilitacji

Pomoc logopedyczna podczas rehabilitacji obejmuje teorię i praktykę rehabilitacji zaburzeń mowy, zawierającą się zarówno w procesie mówienia, jak i rozumienia.

Głównym zadaniem pomocy logopedycznej jest troska o prawidłowy rozwój umiejętności mowy i języka dzieci i młodzieży. Logopeda, poza działaniami korygującymi (na przykład oligofrenologopedia, neurologopedia, surdolo-gopedia, logopedia korekcyjna), zajmuje się również usprawnianiem (logopedia wychowawcza) i udoskonaleniem (logopedia artystyczna - kultura żywego słowa) już ukształtowanej mowy i języka.

W ostatnich czasach w logopedii wiele miejsca poświęca się opiece nad dzieckiem już od poczęcia, możliwościom stymulowania rozwoju jego mowy w okresie prenatalnym. Obecnie obo-

Tabel* 20.5. Podział zaburzeń słuchu według Międzynarodowego Biura Audiofonologlcznego

StopM	Norma	Mlojico nauki
	- 20-20 dB	Szkoła masowa
Lekki ubytek słuchu	20-40 dR	Szkoła masowa ze wspomaganiem
Umiarkowany ubytek słuchu	40-0 dB	Szkoła masowa możliwa z aparatem słuchowym
Znaczny ubytek słuchu	70-90 dB	Szkoła dla niedosłyszących
Głęboki ubytek słuchu	Powyżej 90 dB	Szkoła dla głuchych

Źródło: opracowani* własne

I R. Michałowicz. Mózgowe porażenie dziecięce, Warszawa: PWN 1986, S. 11.

u podziul nu okresy rozwoju mowy dziecka ^cditawlony przez Leona Kaczmarka i Najczęściej wspominane przyczyny wystę-_wanin opóźnieniu rozwoju mowy, zaburzenia l|i | tym wady mowy, mogą być pochodzę-1 zewnętrznego (tj. egzogennego, na przykład _t\_c wzorce środowiskowe, brak stymulacji, sc-Lacja) lub wewnętrznego (tj. endogennego, «a przykład uszkodzenie ośrodkowego układu „erwowego lub narządu słuchu, upośledzenie umysłowe, zaburzenia metaboliczne itp.).

Pedagogika vpK|«lnj

Rycina 20.6. Polski alfabet palcowy Źródło: ze zbiorów własnych

Problematyką pomocy logopedycznej w procesie rehabilitacji zajmują się: Genowefa Demel, Danuta Emiluta-Rozya, Józef Tadeusz Kania, Bosfor Kaczmarek, Leon Kaczmarek, Halina Mierzejewska, Elżbieta Minczakiewicz, Maria Przybysz- Piwkowa, Hanna Rodak, Ewa Małgorzata Skorek, Irena Styczek, Elżbieta Stecko, Józef Su-rowaniec, Zbigniew Tarkowski, Janina Wójtowi-czowa, Tadeusz Zalewski.

20.3.2.6. Korekcja fragmentarycznych deficytów rozwojowych utrudniających dzieciom uczenie się

Korekcja fragmentarycznych deficytów rozwojowych utrudniających dzieciom uczenie się to dział pedagogiki specjalnej zajmujący się diagnozowaniem oraz prowadzeniem terapii dzieci i młodzieży przejawiających deficyty rozwojowe określane często jako mikrouszkodzenia.

Tabela 20.6. Okresy rozwoju mowy dziecka

Wiek	Okresy
Od 3. do 9. miesiąca życia płodowego	Etap przygotowawczy
Od urodzenia do 1. roku życia	Etap melodii (sygnału, apelu) Podokresy: krzyk, gruchanie, gfużenie, gaworzenie
Od 1. do 2. roku życia	Etap wyrazu (sygnału jednoklasowego)
Od 2. do 3. roku życia	Etap zdania (sygnału dwuklasowego)
Od 3. do 7. roku życia	Etap swoistej mowy dziecięcej (swoistych form językowych)
Powyżej 7. roku życia	Etap mowy ukształtowanej

Źródło: opracowanie własne