104352

«AtV £

xxxn

HYMN NA OZlf * ZWIASTOWANIA"

.00 JOACHIMA LELEWELA”

xxxm

i pacy zbiorowej:

^ A Pilieb#wijri

wtenam nieregularnym. pulsującym rytmicznie odpowiednio do wzbijających obrazów, szkicowanych w rozległej, kosmicznej skali; po-rającej i niekiedy — wybuchającej cmocjonalności osoby, która ^ługuje się klasycystyczną metodą portretowania dalekiego od konta* wypowada    łów indywidualizacji.

Tonafyb religijna U autora na&downctw woltcrowskich moglabj Epitety zmienia w pojęci, ogólne, jasne włosy stają fsfc jainoidą włosa". dziWK. gdyby nie wielokrotne doświadczenie, pouczające, tz rozwfełotc promienie to „smug złota* Porównanie zatrudnia nie db uwyraźnienia ftfcsofci poetyckiej - podobnie zresztą jak i reakcje psychicafczegółów. lecz db uogólnienia i odrealnienia przedstawień: „Maryi lica" £ttp» człowieka aęśaej mt moglibyśmy przewidywać, krrf* ***** ² “^kig kąpieli I jutrznia"".

W sobie tajemnicę wnętra. które nie zawsze nę poddaje prawom logi Całość wiąże jednolita postawa emocjonalna. Borowy powiach, że i narzuconych z góry szablonów. Zwrócono już poza tym uwagę, jjędynym uczuciem, które utwór przenika, jest zachwyt (fia wspania-

Ji przemiany”²². Odczuwamy go w obu wyraźnie wydzielonych

idy

li Molko Botka ycg// czarów Stanisławów,

Boska w poez ji poh

— BN 1/6 A. Mlekiewte, Wybór pottjj, LI

w tematyce religijnej Hyrrm odczytywać należy coś więcej, żel m także „deklaracją samowied/y poetyckiej i twórczej mocy] Wsak/e jest tą dekbracją pośrednio tylko, poprzez wiarę prH llóry prwi „Głmu mi otwórz strumienie” z całą ufnością, że wH dopiero j bóstwa” przyjdzie ..godne bóstwa pienie”. Słusznie tc zauważono, że „manifestujące się tu - w łączności z tajemnicą ZwiH ara — przeświadczenie o inspirującej sile Ducha Św. nakżyra i romantycznymi wyobrażeniami o święcie”²⁰.

Ale w *wej organizacji poetyckiej Hym niewiele odbiega <xfws] ań poetyki kbsycystyanej. Realizuje zasady ody; jest jak ona ■ rimięiy najwyższym uniesieniem proroka, który poczyna pieśni dyną i natchnioną, równą w sile tej. .jaką cheruby zagrzmią^ Kromie"; ujmuje wypowiedź w niezwykle, lekko archaizm pOMtktwo powiązane w kunsztowne, mwersjowane układy a Mi aaę w luźnym następstwie nagłych zdarzeń i szybko się

jnikwarctyśika. „Hym* m dzieł Zwiastowania fflddtokzowskk MwtotMKtwo i wyboru", s. 201; por. także L ‘reliaką, op. dr., i. 221. według której główną rotę w powst BPjjł fdpale „pomne w sobie szybko rosnącej mocy poetyckie k Oórskj.y ar.. 115. stwierdza, że Hym „jest wybuchem nagrc rgn duchowej, częściowym wyrazem

h Hymnu, zarówno w przemianie proroka podrjmgąrrgp pieśń „śród niemej bojaźnią czerni”, jak i w przebóstwieniu wsebo-na Syjon dziewicy.

Historiozoficzna wypowfadź na cześć nwńu. Wiersz Do Joodśm \lewela (styczeń 1822 r.) pozornie najdalszy jest od atmosfery Ody [wiązywano go z tradycją osiemnastowiecznego listu poetyckiego²¹, w istocie bliższy jest mowie wierszowanej.’Rozwijający się krokami ie wymierzonego trzynastozgłoskowca parami rymowanego, w wiersze zaokrąglone, składniowo uporządkowane i zamknięte wyraźne linie intonacyjne, cierpliwie i długo wznoszące się, a szybko dobitnie opadające — utwór napisany na powitanie Joachima Lete-la nie przypomina wcale swobodnego żywiołu wypowiedzi uległej jętnym wybuchom emocjonalnym Ody. Tam odczuwaliśmy stale temperaturę odezwy czy manifestu; tu wchodzimy raczej atmosferę intelektualnych dociekań i pouczania.

A jednak utwory te przynależą do pobliskich regionów poezji, e dlatego, że oba wyrastają z filomadricfa przeświadczeń o ówfe , i nie tylko z powodu wysokiej pozycji mówcy — tam pory-²¹ Ibidem, 1104.

^u W. B o r o wy, op. cit., 1160-

łbidem, I 24; por. też u J. Kleinera, op. cit., I 266; ale JeJff w tymże zdaniu mówi o wierszu: „PieudoklasyaDa, retoryczna mona