105

10.4. Planowanie operacji balastowych przy korekcie przegłębicnia

Spośród wiciu wymienionych poprzednio celów balastowania do szczegółowego omówienia wybrano wyłącznie regulowanie przegłębicnia statków. Likwidacji, redukcji lub zmiany przegłębicnia jednostek można dokonać za pomocą balastu wodnego trzema sposobami. Na statku, na którym wszystkie zbiorniki balastowe są puste, jedyna możliwość zmiany przegłębicnia polega na zapełnieniu części zbiorników wodą zaburtową. W wypadku gdy wszystkie zbiorniki balastowe są pełne, jedynie poprzez opróżnienie części z nich można osiągnąć wymagane przcgłębicnie jednostki. Natomiast gdy część zbiorników balastowych statku jest napełniona, można regulować przcgłębicnie albo poprzez przepompowywanie balastu pomiędzy zbiornikami, albo wyrzucając balast poza burtę. Przy planowaniu balastowania jednostki należy zwracać uwagę na dwa zagadnienia. Po pierwsze: zmiany ilości i rozmieszczenia balastu nie powinny pogarszać innych parametrów statku, zwłaszcza związanych z jego bezpieczeństwem, jak np. stateczność czy naprężenia w kadłubie. Po drugie: nie powinno się wozić nadmiernej ilości balastu, stąd najpierw należy rozważać możliwość wyrzucenia balastu, następnie zaś ewentualność jego przepompowania między zbiornikami, a dopiero w ostateczności przeanalizować przyjęcie balastu na statek. By osiągnąć wymaganą zmianę przegłębicnia za pomocą przyjęcia minimalnej ilości balastu, należy rozpocząć analizę skutków balastowania od napełnienia zbiorników leżących najdalej od osi obrotu statku.

Bardzo ważnym aspektem jest właściwe zapełnienie zbiorników balastowych. W celu wyeliminowania, opisanego w podrozdziale 10.2, wpływu swobodnych powierzchni cieczy w zbiornikach na stateczność statku należy tak planować balastowanie, by szerokie zbiorniki balastowe w dnie podwójnym i zbiorniki wysokie były zawsze zapełnione całkowicie lub całkowicie puste. Pośrednie stany napełnienia mogą występować jedynie w zbiornikach w skraj-nikach i ewentualnie w zbiornikach burtowych (pomiędzy podwójnymi burtami).

Przy planowaniu balastowania statku można posługiwać się wykresami lub tabelami zmian zanurzeń po przyjęciu normatywnej masy (najczęściej KM) t) lub stosować metodę równoważenia momentu przegłębiającego momentami od przyjęcia balastu. W obu wypadkach występuje konieczność sprawdzenia skutków zaplanowanego balastowania poprzez obliczenie finalnego zanurzenia dziobu i rufy metodą wzdłużnego zrównoważenia.

10.5. Obliczanie przegłębicnia statku przy zmianach balastu

Poniżej, na podstawie dokumentów zmian zanurzenia dziobu i rufy po przyjęciu na jednostkę normatywnej masy, przedstawiono metodę szybkiego wyznaczania zmiany przegłębicnia statku podczas zmiany ilości i rozmiesz-

105