|'V -I,
PYTANIA SPRAWDZAJĄCE WIEDZĘ STUDENTA
1. Jakimi cechami charakteryzuje się skóra osób starszych?
2. Omów zasady pielęgnacji skóry osób w wieku starszym.
3. Podaj definicję odleżyny oraz wymień miejsca najbardziej na-rażone na powstanie zmian odleżynowych.
4. Omów zasady postępowania przeciwodleżynowego wobec chorego unieruchomionego.
IZ‘1- • | |
m | |
M |
ŁjVLT2;> l T.Ty: • |
■M | |
■ ' .'I | |
‘ | |
n |
Kompendium pielęgnowania pacjentów w starszym wieku
6. Stosowanie zbilansowanej diety bogatej w białko, witaminy i sole mineralne np. mleko, sery, jaja, ryby, drób, kasze, owoce i warzywa. Ważna jest także ilość przyjmowanych płynów, która powinna wynosić minimum 1,5-2 1/dobę (jeśli nie istnieją przeciwwskazania np. dla chorych z niewydolnością krążenia). W przypadku gorączki należy zwiększyć spożycie płynów o minimum 0,5 1 na każdy TC powyżej temperatury 37°C.
Podsumowując, należy dodać, że właściwie prowadzona profilaktyka w odniesieniu do osób zagrożonych powstaniem odleżyn jest jednym z najlepszych i najważniejszych sposobów chroniących pacjentów przed niepotrzebnym cierpieniem i bólem. Znajomość zasad pielęgnacji osób unieruchomionych, troskliwa opieka oraz dbałość o ogólny stan skóry stanowi kluczowy •'.& element zapobiegawczy.
Literatura rozdziału
1. Abrams W.B., Beers M.H., Berków R.: MSD. Podręcznik geriatrii. Urban & Partner, Wrocław 1999.
2. Błaszczyk-Kostanecka M., Wolska H.: Dermatologia w praktyce. PZWL, Warszawa 2005.
3. Fabia A., Kowalik A., Zelek A.: Przeciwdziałanie odleżynom. Magazyn Pielęgniarki i Położnej 2005,
1-2, 37-38.
4. Kruk-Kupiec.: Odleżyny. Poradnik dla pielęgniarek i położnych. Wydawnictwo „PLIK", Piekary
Śląskie 1999.
5. Rassner H.C., Steinert U.: Dermatologia - podręcznik i atlas. Urban & Partner, Wrocław 1994.
6. Szwałkiewicz E.: Zapobieganie odleżynom w domu. Magazyn Pielęgniarki i Położnej 1996, 3,
18-22.
_Rozdział 10 » Ogólne aspekty pielęgnacji osób w starszym wieku_
W okresie starości coraz bardziej przejawiają się zmiany pogarszające funkcjonowanie narządu wzroku i słuchu. Dysfunkcje w obrębie obu narządów dotyczą większości osób w zaawansowanym wieku i zaliczane są do tzw. „wielkich problemów geriatrycznych” [3]. Są to stopniowo postępujące zaburzenia wynikające zarówno z samego procesu starzenia, jak i z następstw polipatologii charakterystycznej dla osób w starszym wieku np. jaskra, za-ćma, retinopatia cukrzycowa, nadciśnieniowa. Upośledzenie słuchu w wieku podeszłym związane jest zazwyczaj ze zmianami w uchu wewnętrznym. Przyczyną ich wystąpienia mogą być oprócz typowych zmian starczych również zmiany metaboliczno-krążeniowe, nadmierna ekspozycja na hałas, zaburzenia dziedziczne, a także obecność dużej ilości woskowiny w przewodach słuchowych. Ryzyko głuchoty wyraźnie wzrasta w przypadku palenia tytoniu oraz stosowania leków o ototoksycznym działaniu ubocznym [lj. Niedosłuch i niedowidzenie istotnie utrudniają funkcjonowanie i pogarszają komfort życia osób starszych, stając się niejednokrotnie przyczyną częściowej lub całkowitej utraty niezależności i samodzielności. Biorąc pod uwagę aspekt psychiczny, pacjent niedosłyszący lub niedowidzący jest często osamotniony i pozbawiony pewności siebie. W niektórych przypadkach zarówno nledosTuch, jaki niedowidzenie mogą być przyczyną wycofywania się z kontaktów społecznych, izolacji, a nawet depresji.
Następstwa niedosłuchu odzwierciedlają się najbardziej w zachowaniu starszego pacjenta oraz jego kontaktach z otoczeniem, głównie w zakresie komunikowania się. Konsekwencją pojawiającego się niedosłuchu jest nadwrażliwość na mowę bardzo głośną, zaburzenia w rozumieniu mowy zniekształconej (np. przez telefon) i osłabiona lokalizacja dźwięku, co prowadzi do utrudnionej zdolności rozróżniania głosu słyszalnego w zgiełku, hałasie. Oznacza to także utrudnioną zdolność uczestnictwa w rozmowie z udziałem większej ilości osób [2]. W kontakcie werbalnym sytuacją szczególnie zwracającą uwagę na możliwość występowania niedosłuchu u jednego z rozmówców jest konieczność wielokrotnego powtarzania zdań przez osobę zdrową Tub brak reakcji ze strony osoby niedosłyszącej, przejawiający się np. nieudzielaniem odpowiedzi na zadawane pytanie, udzieleniem odpowiedzi nie-
150
;~ąc- ‘
151