1

Magiczne 4 ESU - jak wyliczyć żywotność ekonomiczną gospodarstwa rolnego

Do czego służ}- ESU?

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej postawiło polskie społeczeństwo, a w szczególności producentów rolnych w nowej rzeczywistości. Pojawiły się nowe szanse i nowe zagrożenia. Rząd, politycy i pracownicy administracji akcentują szczególnie szanse do jakich niewątpliwie zaliczyć należy możliwość skorzystania z różnorodnych instrumentów wsparcia dla wsi i rolnictwa kierowanych na polską wieś w ramach wspólnej polityki rolnej i polityki strukturalnej. Pamiętać jednak należy, że zadaniem tych środków jest przyspieszenie zmian i nie są to jak może wynikać z wypowiedzi niektórych polityków pieniądze za darmo i dla każdego rolnika. Aby rolnik mógł je otrzymać powinien spełnić określone warunki zarówno w momencie ubiegania się o wsparcie jak i po jego otrzymaniu. Podczas poszukiwania informacji na temat możliwości skorzystania z instrumentów oferowanych w ramach programów pomocowych (m.in. Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich - PROW) rolnik napotyka szereg często tajemniczych pojęć: żywotność ekonomiczna gospodarstwa, standardowa nadwyżka bezpośrednia (SGM), ESU, duża jednostka przeliczeniowa (DJP) czy też zwykła dobra praktyka rolnicza (ZDPR) rozszyfrowanie tych pojęć jest jednym z podstawowych warunków aby ubiegać się o środki pomocowe.

Umiejętność określenia wielkości ekonomicznej gospodarstwa potrzebna będzie przy ubieganiu się o środki z niektórych instrumentów PROW. Celem opracowania jest zaprezentowanie prostego schematu (popartego przykładem) służącego do obliczania wielkości ekonomicznej gospodarstwa.

Podstawowe definicje

Żywotność ekonomiczna gospodarstwa - gospodarstwo uważane jest za żywotne kiedy jego wielkość ekonomiczna jest na poziomie przynajmniej 4 ESU, biorąc pod uwagę średnią wielkość standardowej nadwyżki bezpośredniej (SGM) różnej dla każdego z 4 makroregionów' Polski.

Nadwyżka bezpośrednia - wartość produkcji uzyskana w ciągu roku z 1 ha uprawy lub od jednego zwierzęcia, która jest pomniejszona o koszty bezpośrednie poniesione na wytworzenie tej produkcji.

Standardowa nadwyżka bezpośrednia (SGM) - jest nadwyżką średniej z trzech lat wielkości produkcji określonej działalności rolniczej nad średnią z trzech lat wartością kosztów bezpośrednich poniesionych na tą działalność.

ESU - (ang.: European Size Unit) przedstawia ekonomiczną wielkość gospodarstwa obliczoną na podstawie standardowych nadwyżek bezpośrednich (1 ESU = 1200 EURO standardowej nadwyżki bezpośredniej).

Jak określić wielkość ekonomiczną gospodarstwa?

Wysokość standardowej nadwyżki bezpośredniej dla poszczególnych działalności została zróżnicowana w zależności od położenia gospodarstwa. Obliczone wielkości różnią się dla poszczególnych makroregionów, miało na to wpływ wiele czynników: przyrodniczych, ekonomicznych i społecznych. Dlatego też pierwszym krokiem jest określenie makroregionu, w którym zlokalizowane jest gospodarstwo. Do każdego z makroregionów zostały przydzielone po cztery województwa (patrz tabela 1).

Tabela 1.