V omówić według w/iiru; /mumJm wyjąlfcf Wyraźne orzeczenie II PC, te ust. 2 nic mołtm traktować jako równorzędnego u$t, I i nałoży interpretować możliwie wąsko h ttoia f.uropejsfciagó ł rybunełu Praw Człowieka w Strasburgu (nie mylić %
I rybunssk«i Sprawiedliwości) Jako interpretatora zawartych w ort., 10 klauzul ogólnych (prawa obywatelskie żle /noszą klauzule nadmiernie ogólne).
Druga funkcja to rcinterpretacja prawa w zmieniających się warunkach społecznych i poliiyt znyef?- do 1090 r. w sprawie art. 10 I. I P<' wydał 12 orzeczeń - 3 orzeczenia złamania konwencji, od 1991 do 199* 41 (28), 1999 2201 - 44 (34).
7, Procedura'
- wymóg wyczerpania drogi krajowej.
*• termin 6 miesięcy od daty ostatniego prawomocnego wyroku (w praktyce od doręczenia j,
• oskarżonym jest zawsze państwo np- (iawęda vs Polska k Wracamy do art 10 jak interpretować ograniczenia z ust. 2 ~ tekst trójelementowy
I, ograniczenie wcześniej istniejące w prawie krajowym (podkreślić - wcześniej). W Polsce wg konstytucji, prawa obywatelskie mogą być ograniczane tylko drogą ustawy lub wydanego na jej podstawie zarządzenia st/rsownych władz (przepisy blankietowe - sprawa manifestacji na rzec/, tolerancji w W/wie i Poznaniu niemożność zapewnienia bczptec/eńn wa uczestnikom j
II. konieczne z względu na ochronę ww. dóbr. Pojecie ..konieczny" - nie jest synonimem „niezbędny", ale też nie jest tak elastyczny, jak „dopuszczalny", „uzasadniony" czy „pożądany" też występują w innych przepisach konwencji. Przyjmuje się, że każdy wymóg formalny, warunek, ograniczenie czy sankcja powinny być proporcjonalne do osijąpwęcia uprawnionego celu. Czyli np. jeśli jakieś dzieło sztuki obraża moralność publiczną, to wystarczy usunąć dzieło, a nie trzeba zamykać wystawy a tym bardziej twórcy. Każda ingerencja musi być poprzedzona istnieniem „pilnej potrzeby społecznej"(pressing social need). Racje uzasadniające zastosowanie konkretnego środka muszą być istotne i wystarczające (rełevant and sufficient).
Nie można wprowadzić np. dla ochrony przed krytyką policji czy rządzącej partii.
HI. konieczne w państwie demokratycznym. Najczęściej interpretowane jako zakaz cenzury prewencyjnej (uprzedniej). Coraz częściej - jako zakaz stosowania wobec dziennikarza prawa karnego (u nas niestety nadal obowiązuje). Deklaracja Komitetu Ministrów Rady huropy z 12 lutego 2004 - zasadniczo nie powinno się stosować prawa karnego. Politycy i urzędnicy nie powinni być chronieni w sposób, który uprzywilejowuje ich w stosunku do osób prywatnych ( u nas — szczególna ochrona głowy państwa).
9, Zakres ochrony i interpretacja art. 10
A, Margines swobody ocen organów krajowych zależy od stopnia wykształcenia się w danej dziedzinie wspólnych standardów europejskich. W najmniejszym stopniu te standardy wykształciły się w sferze moralności, choć i tu widać pewien postęp. Najbardziej — ogólnie przyjętych standardach dziennikarstwa.
B. Np. zgoda co do tego, że swoboda wypowiedzi należy do filarów demokracji i rozwoju i postępu każdej osoby, a więc „nie ogranicza się do informacji i poglądów odbieranych przychylnie, uważane za meobraźliwe lub neutralne, lecz odnosi się t«k»e do takich, które obrażają, oburzają lub wprowadzają niepokój w państwie lub części społeczeństwa. Takie są wymogi pluralizmu. tolerancji, otwartości na inne poglądy, bez których nie istnieje fkmokrąi yczne społeczeństwo (Handyside vs Wielka Brytania] — tak więc nie zawsze porządek publiczny jest tożsamy ze spokojem, w pewnych przypadkach dopuszczalne są także wypowiedzi obraźliwe - naruszenie dóbr osobistych - w imię wyższej wartości, jaką jest demokratyczne społeczeństwo.