3

fsfSf '

■

■

■

l

334

10.16. Niwelacja powierzchniowa sposobem punktów rozproszonych

farbą lub przez wyrytym krzyżem. Jeśli dla danego terenu istnieje mapa sytuacyjna, wtedy stanowiskami niwelatora mogą być również punkty sytuacyjne szczegółów I grupy (patrz ust. 11.1), których położenie na mapie i w terenie zostało jednoznacznie zidentyfikowane. Najczęściej sieć stanowisk składa się z obwodnicy biegnącej w odległości ok. 50 m od granic mierzonego obszaru i ciągów wewnętrznych (rys. 10.68).

10.16.3. Niwelacja punktów powierzchni terenu

Niwelacja punktów rozproszonych (pikiet) poprzez właściwy dobór pikiet powinna zapewnić wierne odtworzenie rzeźby terenu na mapie wysokościowej. Każdy punkt zdejmuje się biegunowo oraz określa jego wysokość za pomocą niwelacji w przód. Ponieważ sposób ten nie eliminuje błędu /#c lub jego odpowiednika w niwelatorach samopoziomu-jących, zatem instrument użyty do niwelacji musi być dokładnie zrektyfikowany. Tok postępowania na pojedynczym stanowisku niwelatora obejmuje następujące czynności:

1. Ustawienie niwelatora z kołem poziomym nad wybranym punktem stanowiska, spoziomowanie instrumentu za pomocą libeli pudełkowej i jego scentrowanie pionem sznurkowym.

Pomiar wysokości instrumentu i za pomocą łaty niwelacyjnej lub ruletki.

Orientacja stanowiska niwelatora (rys. 10.69) poprzez wycelowanie lunety niwelatora na tyczkę ustawioną na sąsiednim stanowisku i zapisanie w dzienniku odczytu orientacyjnego. Zgodnie z instrukcją. G-4 należy określić kierunki orientujące na dwa sąsiednie stanowiska, bądź na punkty sytuacyjne dające się ustalić na mapie.

Pomiar pikiet (punktów rozproszonych) znajdujących się w dopuszczalnym zasięgu niwelatora.

Wykonanie odczytu kontrolnego na jeden z punktów orientacji stanowiska. Odczyt ten powinien być zgodny z wartością kierunku orientacyjnego określoną na począt-ku pomiaru. Jest to dowodem stabilnego położenia niwelatora podczas pomiaru na danym stanowisku.

Odległość D pomiędzy stanowiskiem niwelatora a punktem charakterystycznym rzeźby terenu określamy za pomocą dalmierza kreskowego, którego kreski: górna, środkowa i dolna wyznaczają na łacie odczyty: g, s, d (rys. 10.70). Z odczytów tych można określić odległość D na podstawie wzoru:

nia lun podane

5.

D = kl + c

St.n-1

Rys. 10.69. Orientacja stanowi ska

(10.28)

gdzie: k - stała mnożna dalmierza (k= 100), c - stała dodawania (c=0),

/- różnica odczytów:    l = g-d

Odczyt kreski środkowej s służy nie tylko do obliczenia wysokości pikiety, lecz także umożliwia skontrolowanie poprawności odczytów: g, 5, d na łacie według zależności:

g + d = 2s

(10.29)

Za kreskę górną uważamy tę kreskę dalmierczą, która daje na łacie największy odczyt. W lunetach z obrazem odwróconym kreska ta znajduje się więc na dole pola widzę-

Odczyty s=1406. d-Odległość

Rys. 10.

dziach sl

•    ce

•    Zł'

•    Pr

su

Im r pikiet. Ja głość pun 20 mm. Z lecz także strukcji G terenu pc nadmierne Dla 1 mer, trzy c lora (w ko cie w opar numeracji wodowane szkicu, por a w razie \ pomyłek n< powinna by prowadzać f

___ —

i-