3

endoplazmatycznej w większości komórek grzybów powstają wodniczki (waKuole), które tylko w okresie szybkiego wzrostu komórek nie są obserwowane. W błonach komórkowych grzybów ważnym składnikiem są sterole. Wykazano, że zawartość ilościowa ergosterolu i 24,28-dehydroergosterolu jest najwyższa przy pH 6, istotnie zaś niższa w pH 8-9.

W okresie intensywnego tworzenia pseudostrzępek i blastospor główną frakcję lipidów, np. u Candida albicans, stanowią sterole (36-52%) i fosfolipidy (28-42%). Jako ciała zapasowe komórki grzybów gromadzą wolutynę, glikogen i tłuszcze, w znacznie większych ilościach niż komórki bakterii. Komórki grzybów mogą poza tym wytwarzać barwniki, np. karoteny (u niektórych gatunków z rodzaju Mucor lub Rhodotorula), cytryninę i cytromycetynę (u Penicillium).

Jądra komórkowe grzybów są kuliste, cylindryczne lub jajowate, o średnicy 0,5-3 pm, oddzielone od cytoplazmy dwiema porowatymi błonami, które nie ulegają rozpuszczeniu w czasie rozmnażania; najczęściej w jądrze można wykryć jąderko i określoną dla każdego gatunku liczbę chromosomów, często kulistych (np. u Epidermophyton, Microsporum, Trichophy-toń). Nukleotydy - składniki struktury - jądra powstają w cytoplazmie i są wbudowywane do chromosomów, do tworzonych podczas replikacji łańcuchów kwasu dezoksyrybonukleinowego (DNA).

W komórkach wegetatywnych grzybni może występować od 85 do 95% wody. Natomiast zarodniki skupiają znacznie mniejsze jej ilości, np. konidia u grzybów z rodzaju Aspergillus zawierają 17%. Zawartość wody uzależniona jest w dużym stopniu od warunków środowiska, np. Aspergillus niger w pożywkach zawierających 5% glukozy ma 7,l%-8,4% wody w suchej masie, ten sam gatunek w obecności wyższego stężenia glukozy zwiększa gromadzenie wody do 30% suchej masy.

Pierwiastki podstawowe suchej masy (sm) komórek grzyba to: węgiel (do 50% sm), tlen (do 30%), azot (do 14%), wodór (do 8%), fosfor (do 3%), siarka (do 1%). Węgiel, tlen i wodór grzyby pobierają ze związków będących źródłem energii. Azot, siarkę i fosfor mogą przyswajać zarówno ze związków organicznych, jak i soli nieorganicznych. Ważną rolę, jako efektory wielu procesów komórkowych, pełnią jony fosforowy i amonowy. Dalsze pierwiastki, np. potas, magnez, wapń, chlor, cynk, miedź, kobalt, żelazo, są kofaktorami enzymów oraz pełnią liczne inne funkcje metaboliczne. Niekorzystne działanie nadmiaru jednego - może być znoszone przez obecność innego pierwiastka, np. w procesie biosyntezy kwasu cytrynowego przez Aspergillus niger nadmierne stężenie żelaza eliminuje podwyższenie poziomu miedzi.

25