3 (259)

zgarniarki) - wykonuje wykopy i podłużne nasypy. - budowa zapór ziemnych, - plantowanie dużych powierzchni. - roboty pomocnicze, usuwanie darniny i humusu, - zastosowanie w eksploatacji płytko położonych żwirów i piasków. I l rudni cnie to grunty zawierające frakcje kamienista (ok. 20 cm) - wymagają dużego frontu pracy, - przy odległości transportu 30()m są tańsze o 40% od koparki + transport. Typy zgarniarek: przyczepne i samobieżne sterowane mechanicznie lub hydraulicznie. Opróżnianie kosza: *w sposób grawitacyjny *opróźnianie wymuszone poprzez ruch tylnej ściany Pojemność skrzyni: *o małej poj. do 3nr * średnia poj. 3-1 Om³ *duża poj. ponad lOm . Wydajność

eksploatacyjna: Q_c=(60*V*K,₁*K_Sp*K_cz)rr*S_s V-geometryczna pojemność skrzyni; K_(J1- wsp. wypełnienia kosza 0.5-0.05, K_u— 1,25-kicdy skrzynie da się wypełnić ponad pojemność, K_sp-wsp. nachylenia terenu, K_c/-wsp. wykorzystania czasu pracy.

RÓWNIARKI: wyrównywanie i plantowanie powierzchni, do niewielkich wykopów, w zimie do

odśnieżania dróg, do profilowania skarp największe nachylenie 1:2. Cechy charakterystyczne:-

możliwość pokonania znacznych odległości, znaczna zwrotność, możliwość pracy na pochyłym

terenie, niski koszt eksploatacji Ich podstawowym elementem jest lemiesz.. Podział: *lekkie-

szerokość lemiesza do 2m *średnie-do 3m *ciężkie-ponad 3m. Długość cyklu zależy od od długości frontu (ok. 1 km), szybkości jazdy

ŁADOWARKI: maszyny do ładowania zbrylonych gruntów oraz materiałów sypkich. Wielkość charakterystyczna to wielkość kosza( 1,1.25,1.5,1.8,2.35m³).Nie wolno przekraczać max udźwigu ładowarki. Podział l)na pracę: cykliczna i ciągła. 2) przedsięrzutne (ładowania czołowego) zasięrzutnc (przerzutowe) Wydajność: ó^óO^y^K^KmJ/T+TH V-poj. kosza; K₍₎-wsp. napełnienia 0.45-1.0: K_m-wsp. urabialności i łatwości spływania przy załadunku; T-nominalny czas trwania cyklu; Tj|-dodatkowy czas cyklu pracy ładowarki związany z czynnościami transportowymi.

ZRYWARKI: stosuje się je do prac przygotowawczych, czyszczenie terenu. Mogą to być spycharki zaopatrzone w^r zrywarki do spulchniania gruntu. Zrywarki chodzą pewnymi pasami te pasy musza się na siebie nakładać.

KOPARKI: maszyny do odspajania gruntu i ładowania na środki transportu lub na odkład.

Podział: -jednonaczyn. (łyżkowe) o pr. cykl.- wielonacz.(wieloczerpakowe) o pr. Ciągłej elementem roboczym jest taśma łańcuchowa wy posażona w naczynia. Ze względu na schemat prac\ 3 rodzaje:-poprzeczne( do wykopów szerokoprzestrzennych ze względu na możliwość dowolnego pochylania wysięgnika, łatwe formowanie skarp) -podłużne ( do długich wykopów wąskoprzestrzennych. dla poprowadzenia instalacji np. kanalizacja) - frezujące (główmie w^r kopalniach odkrywkowych i do wykopów szerokoprzestrzennych) Koparki jednonaczyniowe: Według RODZAJU WYPOSAŻENIA *uniwersalne(wielocalowe)-mogą pracować jako koparki przedsiębieme, podsiębierne, zbierakowe, chwytakowe, mogą być wyposażone w' wysięgnik i pracować jako dźwig lub kafar * półuniwersalne-3 rodzaje wyposażenia *jednocelowe-l rodzaj wyposażenia 2. Wg. wielkości łyżki: *lekkie <0.5; *średnie 0.5-2.5; *ciężkie >2.5nr 3. Wg. NAPĘDU * kołowe; *gąsienicowe; * gąsienicowo -kołowe; *kroczące 4. Wg. MOŻLIWOŚCI OBROTl nadwozia *pełnoobrotowe *niepełnoobrotowe 5. Wg RODZAJU NAPĘDU * spalinowe ^elektryczne ♦elektryczno-spalinowe 6. Wg rodzaju sterowania ^mechaniczne *hydrauliczne ♦elektryczne Wydajność: Q_t.=(60*V*K_a*K_o*K_m* K_cz)/T V- pojemność łyżki; T-czas trwania cyklu roboczego; K_(<-wsp. wypełnienia; K₀-wsp. poprawkowy na kąt obrotu i wysokość urabiania; K_m-wsp. urabialności i łatwości spływania; K_c/-wsp. wykorzystania czasu roboczego T=tdop⁺tobr+twyi (czas odspajania gruntu i napełniania łyżki; czas obrotu do pozycji wyładowania; czas wyładowania), dla przeciętnych warunków pracy (0.3T,0.6T,0.1T) Jeśli chcemy zaoszczędzić to musimy tak zorganizować pracę aby obroty koparki były jak najmniejsze. Wydajność techniczna koparki jednonaczyniowej Q,=60*n*S_n*S,*S_wi (n-liczba cykli na minutę, q- poj. Naczynia. S_n-wysypy. Napełnienia naczynia roboczego, S₍- WSP. Trudności odspajania gruntu. S_wr w sp. Wykorzystania czasu pracy z uwzględnieniem przerw technologicznych) wydajność eksploatacyjna Q_L-Qt*S_W2 -wsp. Wykorzystnia czasu pracy w okresie zmiany roboczej. Wydajność nominalna Q_m⁼Qt/S_Wi Koparki przedsiebierne koparki o największej wydajności, wady: proces kopania powyżej spodu gąsienic, poruszanie po dnie wykopu może być utrudnione, wykop nie może być zalewany przez wody gruntowe. Koparki podsiębierne pracuje na brzegu górnym wykopu zaleta: mogą kopać w