3 (70)

Pielęgniarstwo 2000

c-s> w, a.

H tyj, b ^ gj)

Aa

a o y-

n \k

w ( o

u

PROMOCJA ZDROWIA nie jest synonimem profilaktyki chorobowej. Profilaktyka to działania zapobiegawcze, głównie medyczne, ukierunkowane przeciwko chorobom. Promocja zdrowia to proces zmierzający do zachowania zdrowia oparty głównie na działaniach międzysektoro-wych. Działania promocyjne i profilaktyczne, o których mowa, dość często w mniejszym lub większym stopniu zachodzą na siebie.

Z książki: Promocja zdrowia. Wprowadzenie do zagadnień krzewienia zdrowia. Warszawa: IG-NIS, 1992.

9.    Mniej soli — niniejsze zagrożenie nadciśnieniem tętniczym.

Sól kuchenna ze względu na swój skład chemiczny spełnia bardzo ważną rolę w organizmie człowieka. Jest istotnym źródłem sodu i chloru, które są niezbędnymi elementami tkanek i płynów ustrojowych. To sód wpływa na prawidłową gospodarkę wodną organizmu, bierze udział w regulowaniu ciśnienia osmotycz-nego. Równie ważny jest chlor, z którego w żołądku tworzy się kwas solny potrzebny m.in. do trawienia. Jednakże przeciętnie zjadamy 30 razy więcej soli niż potrzebuje nasz organizm.

Zapotrzebowanie organizmu na sól kuchenną waha się średnio ok. jfc5 g/dobę, natomiast przeciętnie spożywamy ok. 15/g dobę. Ten nadmiar spożycia nie jest obojętny dla naszego zdrowia. Prowadzi to do nadciśnienia tętniczego, udarówmózgu. Badania ostatnich lat wykazały dużo większą zapadalność na raka żołądka u osób nadmiernie spożywających sól kuchenną. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca ograniczenie spożycia soli do 6-7 g/dziennie, co oznacza 1 płaską łyżeczkę od herbaty. Pamiętajmy, że ok. 60% soli, którą spożywamy, dodajemy podczas gotowania i przy stole (zupy, ziemniaki, mięso), 30% to sól z produktów przemysłowych (głównie pieczywo i wędliny) a 10% to sód jako naturalny, mineralny składnik żywności.

10.    Niepicie alkoholu jest rozsądniejsze od umiaru w spożyciu, a nadmiar rujnuje zdrowie.

W zdrowym żywieniu nie powinno być miejsca na alkohol, który jest bogatym źródłem energii, wywiera działanie toksyczne i nie zawiera żadnych składników pokarmowych.

Na zakończenie warto przypomnieć o zasadzie, że żywienie jest podstawową biologiczną potrzebą organizmu i dlatego wcale nie jest obojętne, co jemy, w jakich ilościach i kiedy. Są to bowiem czynniki decydujące o naszym samopoczuciu, sprawności fizycznej i umysłowej czyli o naszym zdrowiu!

Halina Guzowska

Świat propaguje powrót do naturalnego karmienia

Na początku lat 70-tych przedstawiciele WHO i UNICEF rozpoczęli ogólnoświatową kampanię na rzecz powrotu do naturalnego karmienia piersią jako jedynego, prawidłowego sposobu odżywiania niemowląt. Argumenty lekarzy — zwolenników tej metody karmienia — są przekonywujące. Pokarm matki jest idealnie dostosowany do potrzeb dziecka. Jego przeciw-infekcyjne właściwości chronią niemowlę przed chorobami wywoływanymi przez czynniki zakaźne, natomiast w przypadku wystąpienia choroby łagodzą jej przebieg. Niemowlęta, karmione w pierwszych miesiącach życia wyłącznie piersią, nie są też podatne na choroby alergiczne. To korzyści związane z rozwojem fizycznym dziecka. Bardzo istotna jest również więź emocjonalna z matką. O tym, czy się ona wytworzy i jak będzie przebiegała decyduje — zdaniem specjalistów — już pierwsze karmienie. Powinno ono nastąpić w pół do dwóch godzin po porodzie naturalnym, w przypadku zaś cesarskiego cięcia — najpóźniej po sześciu godzinach. Wczesne rozpoczęcie karmienia decyduje także

0    dalszym, pomyślnym przebiegu laktacji.

Zwolennicy naturalnego karmienia, działający

w WPIO i UNICEF, opracowali przed czterema laty dokument zatytułowany „Ochrona, Propagowanie

1    Wspieranie Karmienia Piersią. Szczególna Rola Placówek Służby Zdrowia”. Jest to zbiór rekomendacji postępowania dla wszystkich placówek sprawujących opiekę nad matką i dzieckiem. Dokument ten, opublikowany w 1989 roku w Genewie, zawiera między innymi tzw. Dziesięć kroków do udanego karmienia piersią. Oto one:

Wszystkie instytucje i placówki służby zdrowia, sprawujące opiekę nad macierzyństwem i noworodkiem powinny:

1.    Sporządzić na piśmie zasady postępowania sprzyjające karmieniu piersią i zapoznać z nimi wszystkich pracowników służby zdrowia.

2.    Przeszkolić wszystkich pracowników służby zdrowia tak, by mogli wdrażać te zasady do praktyki.

3.    Informować kobiety ciężarne o korzyściach karmienia piersią i postępowaniu podczas karmienia.

4.    Pomagaćmatkom w rozpoczęciu karmienia piersią w ciągu pół godziny po urodzeniu dziecka.

5.    Praktycznie nauczyć matki (zademonstrować) jak należy karmić piersią i jak utrzymać laktację nawet jeśli będą oddalone od noworodków.

6.    Nie dokarmiać i nie podawać żadnych napojów poza mlekiem matki, z wyjątkiem szczególnych wskazań medycznych.