582

36, POMIARY WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH W STACJACH 532

żeń poszczególnych elementów sieci i aparatury łączeniowej oraz kontroli pracy odbiorników. Liczba i rodzaje przyrządów pomiarowych wynikają z potrzeb eksploatacyjnych, Przepisy eksploatacji urządzeń elektrycznych f36.7] nie formułują tych spraw szczegółowo. Wskazówki wyposażenia stacji w przyrządy pomiarowe podano w tabl. 36.1.

36.3, Pomiary kontrolne

Do pomiarów kontrolnych zalicza się pomiary:

—    energii elektrycznej;

—    czasu pracy urządzeń i maszyn;

—    rejestrujące wielkości elektrycznych;

—    strat.

Służą one do wyznaczania wskaźników techniczno-ekonomicznych (zużycia energii na jednostkę produkcji, jedDoczesności pobieranej mocy, wykorzystania maszyn i urządzeń elektrycznych, rozliczania pobieranej energii między wydziałami produkcyjnymi itp. celom), umożliwiających analizę i właściwe prowadzenie gospodarki elektroenergetycznej zakładu przemysłowego.

Kontrolne pomiary energii elektrycznej

Istniejące przepisy [36.7] precyzują miejsce instalowania i rodzaje pomiarów' kontrolnych głównie dia sieci energetyki zawodowej nie uwzględniając specyfiki i potrzeb zakładów przemys[owych. Stąd zgodnie z przepisami należy dodatkowo uwzględniać występujące potrzeby w zakresie wyznaczenia wskaźników techniczno-ekonomicznych, dokonywania rozliczeń międzywydziałowych oraz uwzględniać funkcję odbiorów w procesie technologicznym. Wskazówki doboru liczników do kontrolnych pomiarów energii podaje tabl. 36.2. Błędy wskazań liczników energii czynnej i biernej nie powinny przekraczać wartości dopuszczalnych dla klasy 3. W sieci trójfazowej o napięciu znamionowym do 1 kV oraz dla generatorów i w sieci trójfazowej o na-

Tablica 36.2. Wyposażenie stacji w kontrolne pomiary energii

i

Rodzaj odpływu

■    Pomiar energii

! czynnej ^! biernej | pobie- odda- pobie- odda- ; I ranej wauej ! ran ej . wanej j

I    i

odpływowe

Unie

i o dwukierunkowym | przepływie energii i dwuuzwujcniowe Tran sfor-    I    GN    110    kV

matory    j    i rójuzwojen io we

^:    CN    110    kV

| O napięciu ^110 kV

! o napięciu

|    20 kV !"do SlT

! O napięciu 110 kV łącząca 2 stacje OSZ

uzwojenie DN

| uzwojenie SN j uzwojenie DN

-    !    i

i

¹ 1 i ~i    i

¹    !    -

1    i    ~

1~ "

l

l

1

Bateria kondensatorów Silnik synchroniczny } Silnik indukcyjny

1

1

1

1

1

I

pięciu znamionowym powyżej 1 kV o punkcie zerowym uziemionym bezpośrednio lub przez urządzenie kompensacyjne należy stosować liczniki trój system owe. W sieci izolowanej stosuje się liczniki dwu system owe. Wymagania dotyczące przekładni-ków prądowych i napięciowych wykorzystywanych w kontrolnych układach pomiarowych omówiono w rozdz. 23 i 24 na podstawie przepisów [36.7],

Przekładniki prądowe w kontrolnych układach pomiarowych mogą zasilać inne przyrządy poza licznikami, ped warunkiem, że całkowite obciążenie nic będzie większe od obciążenia odpowiadającego mocy znamionowej przekładnika w danej klasie dokładności.

Pomiary czasu pracy urządzeń i maszyn

Pomiary czasu pracy urządzeń i maszyn są uzależnione od wymagań technologii stosowanych w poszczególnych zakładach pracy i są stosowane na życzsnie technologów.

Pomiary rejestrujące

Przy projektowaniu instalacji rejestratorów w stacjach należy brać pod uwagę także względy ekonomiczne, ponieważ ich koszt jest kilkakrotnie większy niż mierników' wskazówkowych, Decyzję o zaprojektowaniu pomiarów rejestrujących należy poprzedzić indywidualną i wnikliwą analizą z uwzględnieniem takich czynników jak:

—    kategoria odbiorników pod względem pewności zasilania;

—    wartość pobieranej mocy (przede wszystkim w zakładach o poborze > 10 MW);

—    zmienność obciążeń;

—    konieczność analizy pracy urządzeń oraz stopnia ich wykorzystania;

—    określenie wielkości charakteryzujących gospodarkę elektroenergetyczną w zakładzie.

Rejestratory zaleca się instalować:

—    po stronie dolnego napięcia transformatorów zasilających zakład (amperomierze, watomierze, waromierzc w zależności od potrzeb);

—    w obwodach zasilających ważne i energochłonne odbiory o zmiennym obciążeniu (przyrządy jak wyżej);

—    na szynach zbiorczych rozdzielni szynowych 110 kV oraz ważnych rozdzielni średniego napięcia, np. elektrociepłowni zakładowej (woltomierze);

—    w obwodach cewek gaszeniowych (amperomierze).

W kraju stosuje się najczęściej rejestratory produkcji czechosłowackiej typu ZiRg.

Pomiary strat

Do ustalenia strat energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych stosuje się liczniki I²h i D²h.

Liczniki strat I²h należy instalować:

—    w liniach o napięciu znamion owym 220 kV i wyższym oraz na wniosek odbiorcy w liniach o napięciu znamionowym 110 kV;

—    w polach transformatorów (autotransformatorów) o górnym napięciu znamionowym 110 kV i wyższym po stronie uzwojenia górnego albo średniego i dolnego napięcia.

Liczniki strat U²h należy instalować w polach transformatorów o górnym napięciu znamionowym 110 kV i wyższym.

Zaleca się instalowanie liczników strat (Ph i U²h) w stacjach transformatorowych, służących wyłącznie dla potrzeb jednego odbiorcy, gdy rozliczeniowy układ pomiarowy wykonano po stronic uzwojenia dolnego napięcia transformatorów.