638

40. AKUMULATOR NIE 638

40.2.2. Ogniwa akumulatorowe kwasowe

Pojemność Q ogniwa akumulatorowego, w A'h, wyraża się wzorem

Q = It    (40.0

w którym: / — prąd wyładowania, A; / — czas wyładowania, h.

Za znamionową przyjęto pojemność dzicpięciogodzinną 0i_O, tj. ładunek, który wydaje ogniwo w czasie wyładowania prądem o niezmiennej wartości w ciągu 10 h w temperaturze + 25°C (298 K).

Pojemność ogniwa odnosi się do temperatury -f25°C. Pojemność Q„ przy innej temperaturze 3 z zakresu + 15°C* -ł-35⁼C można wyznaczyć wg wzoru

03 = G₂₅₃[l-0,008(298-3)]    (40.2)

w którym: Q_19S — pojemność przy temperaturze (+25'C) (298 K), A-h; 3 — temperatura, K.

Rys. 40.1. Zależność pojemność i ogniw akumulatorowych od czasu wyładowania

Podczas wyładowania prądami większymi niż I_t0, a zatem w czasie krótszym niż 10 h pojemność zmniejsza się wg charakterystyki z rys. 40.1.

Sprawność elektryczna rj_ti stacyjnych ogniw akumulatorowych wynosi 0,8 ■■1-0,9 i wyraża się wzorem

(40.3)

0.

Qz

w którym: Qi — ładunek oddany, A-h; Q_z — ładunek dostarczony, A-h.

Sprawność energetyczna stacyjnych ogniw akumulatorowych wynosi 0,7 i wyraża się wzorem

(40.4)

„    _ Gi ■ 0.    „    0.

^7tn ~ eTi/a ~ⁿ* UT

w którym: V\ — napięcie średnie wyładowania, V; t/₂ - napięcie średnie ładowania, V.

Samowyładowanie S, w %, naładowanego akumulatora określa się w temperaturze (+20^CC) na ok. 0,5 — 1,5% pojemności początkowej Q_p na dobę i wyraża się wzorem

S =    .100    (40.5)

nQ„

w którym; Q_p — pojemność początkowa, A-h; Q_k - pojemność końcowa po n dobach, A-h.

Ogniwa akumulatorowe stacyjne są budowane z płyt dodatnich wielkopo-wierzchrtiowych i ujemnych pastowanych, mogą być również stosowane płyty dodatnie pancerne.

W literowo-cyfrowym oznaczeniu typu ogniwa akumulatorowego kwasowego z płytami wielkopo wierzchni owymi są zawarte informacje dotyczące;

-    wielkości płyt dodatnich wielkopowicrzchniowych, przy czym dla ogniw stacyjnych są wykonywane płyty w czterech wielkościach oznaczonych odpowiednio JA (36 A-h), JB (72 = 2-36 A-h), JC{144 = 4-36 A-h), JD (288 = 8-36 A-h);

-    wielkości ogniw — wskaźnik cyfrowy określa wielokrotność podstawowych parametrów w odniesieniu do ogniwa JA (np. JA3 oznacza ogniwo zawierające 3 płyty dodatnie o wielkości JA i pojemności znamionowej Q_sa = 36-3 = 108 A-h, natomiast JB6 oznacza ogniwo zawierające 3 płyty dodatnie o wielkości JB i pojemności Q_la = 36-6 = 216 A-h);

-    dopuszczalnego prądu Wyładowania, przy czym ogniwa przeznaczone do wyładowania :

a)    prądem nie większym niż 3-godzinny — nie są oznaczane,

b)    prądem nie większym niż l-godzinny oznacza się s,

c)    prądem większym niż l-godzinny oznacza się ss.

-    zastosowanego zapasu elektrolitu, L oznacza zwiększony zapas elektrolitu;

-    uszczelnian a, ogniwa uszczelnione oznacza się literą u.

Przykłady oznaczania ogniw' stacyjnych:

JAk4ss - ogniwo stacyjne składające się z 4 płyt dodatnich typu JA i płyt ujemnych pastowanych k, przystosowane do wyładowań prądem większym niż 1-go-dżinny,

JBkl2Lu — ogniwo stacyjne składające się z 6 płyt dodatnich typu JB i płyt ujemnych pastowanych k, przystosowane do wyładowań prądem nie większym niż 3-godzinny ze zwiększonym zapasem elektrolitu L, uszczelnione u.

Podstawowe dane co do pojemności, prądów i napięć kwasowych ogniw stacyjnych: z płytami dodatnimi wielkopowierzchniowymi i ujemnymi pastowanymi podano w tabl. 40.1 -5-40.3, a z płytami dodatnimi pancernymi w tabl. 40.4 i na rys. 40.2.

Rys, 40,2, Zależność spadku napięcia dla ogniw z płytami pancernymi od prądu wyładowania U_t — napięcie początkowe wyładowania;

Ut - napięcie końcowe wyładowania