638

40. AKUMULATOR NIE 638

40.2.2. Ogniwa akumulatorowe kwasowe

Pojemność Q ogniwa akumulatorowego, w A-h, wyraża się wzorem Q = lt    (40.1)

w którym: I — prąd. wyładowania, A; / — czas wyładowania, h.

Za znamionową przyjęto pojemność dzicsięciogodzinną Q_t0, tj. ładunek, który wydaje ogniwo w czasie wyładowania prądem o niezmiennej wartości w ciągu 10 h w temperaturze + 25°C (298 K).

Pojemność ogniwa odnosi się do temperatury + 25°C. Pojemność Q„ przy innej temperaturze 3 z zakresu +15°C-^ 4-35’C można wyznaczyć wg wzoru

Q» = S_2as[l -0,008 (298-3)]    (40.2)

w którym: Q±gs — pojemność przy temperaturze (+25'C) (298 K), A-h; >9 — temperatura, K.

Rys. 40.1. Zależność pojemność i ogniw akumulatorowych od czasu wyładowania

Podczas wyładowania prądami większymi niż /_l0, a zatem w czasie krótszym niż 10 h pojemność zmniejsza się wg charakterystyki z rys. 40.1.

Sprawność elektryczna ą_e, stacyjnych ogniw akumulatorowych wynosi 0,8^ -t-0,9 i wyraża się wzorem

=

Q,

Qi

(40.3)

w którym: Qi — ładunek oddany, A-h; Q₂ — ładunek dostarczony, A'h.

Sprawność energetyczna /?.„ stacyjnych ogniw akumulatorowych wynosi 0,7 i wyraża się wzorem

■U,

, = Gi

J/en „

Qi-U₂

_Uj_

Ul

(40.4)

w którym: Ui - napięcie średnie wyładowania, V; U₂ - napięcie średnie ładowania, V.

Samo wy łado wanie S, w %, naładowanego akumulatora określa się w tem-peraturzc (+20^CQ na ok. 0,5 —1,5% pojemności początkowej £?„ na dobę i wyraża się wzorem

S =    100    (40.5)

nQ,

w którym; Q_v — pojemność początkowa, A-h; Q_k — pojemność końcowa po n dobach, A‘h.

Ogniwa akumulatorowe stacyjne są budowane z płyt dodatnich wielkopo-wierzchniowych i ujemnych pastowanych, mogą być również stosowane płyty dodatnie pancerne.

W literowo-cyfrowym oznaczeniu typu ogniwa akumulatorowego kwasowego z płytami wielkopowierzchniowymi są zawarte informacje dotyczące;

—    wielkości płyt dodatnich wielkopowicrzchniowych, przy czym dla ogniw stacyjnych są wykonywane płyty w czterech wielkościach oznaczonych odpowiednio JA (36 A-h), JB(72 = 2-36 A-h), JC(144 = 4-36 A-h), JD (288 = 8-36 A-h);

—    wielkości ogniw — wskaźnik cyfrowy określa wielokrotność podstawowych parametrów w odniesieniu do ogniwa JA (np. JA3 oznacza ogniwo zawierające 3 płyty dodatnie o wielkości JA i pojemności znamionowej Q_t0 = 36-3 = 108 A- h, natomiast JB6 oznacza ogniwo zawierające 3 płyty dodatnie o wielkości JB i pojemności Q_l0 = 36-6 = 216 A-h);

—    dopuszczalnego prądu Wyładowania, przy czym ogniwa przeznaczone do wyładowania:

a)    prądem nie większym niż 3-godzinny — nie są oznaczane,

b)    prądem nie większym niż 1-godzinny oznacza się s,

c)    prądem większym niż l-godzinny oznacza się ss.

—    zastosowanego zapasu elektrolitu, L oznacza zwiększony zapas elektrolitu;

—    uszczelnień a, ogniwa uszczelnione oznacza się literą u.

Przykłady oznaczania ogniw' stacyjnych:

JAk4ss - ogniwo stacyjne składające się z 4 płyt dodatnich typu JA i płyt ujemnych pastowanych k, przystosowane do wyładowań prądem większym niż 1-go-dzinny,

JBkl2Lu — ogniwo stacyjne składające się z 6 płyt dodatnich typu JB i płyt ujemnych pastowanych k, przystosowane do wyładowań prądem nie większym niż 3-godzinny ze zwiększonym zapasem elektrolitu L, uszczelniono u.

Podstawowe dane co do pojemności, prądów i napięć kwasowych ogniw stacyjnych: z płytami dodatnimi wielkopowierzchniowymi i ujemnymi pastowanymi podano w tabi. 40.1 —40.3, a z płytami dodatnimi pancernymi w tabl. 40.4 i na rys. 40.2.

Rys. 40,2, Zależność spadku napięcia dla ogniw z płytami pancernymi od prądu wyładowania U_f - napięcie początkowe wyładowania;

U_t - napięcie końcowe wyładowania