718

«. LINIE KABLOWE 718

—    dla kabli SN — od ok. 1% w przypadku żył powrotnych o przekroju 6 mm² do ok. 6% przy przekroju żył 50 mm²;

—    dla kabli olejowych 110 kV — od 5% przy przekroju żyły roboczej 150 mm² do 30% przy przekroju 600 mm².

Dla kabli o przekrojach znamionowych ok. 1000 mm² i dużych przekrojach żył powrotnych straty te mogą być równe stratom w żyle roboczej. Takie straty mocy znacznie ograniczają obciążalność kabli, dlatego też podejmuje się działania zmierzające do ich zmniejszenia.

W praktyce stosuje się następujące sposoby uziemienia powłok:

—    kable jednożyłowe SN o przekrojach produkowanych w kraju — dwustronne lub wielokrotne uziemienie;

—    kable jednożyłowe o przekrojach 500-5-1000 mm² — na podstawie indywidualnej analizy z uwzględnieniem długości linii, przekroju żyły powrotnej oraz napięcia przebicia zewnętrznej powłoki izolacyjnej;

—    kable U0kV o izolacji polietylenowej — jak kable o przekrojach 500-r ~ 1000 mm²;

—    kable 110 kV olejowe - patrz p, 43.4.

43.4. Linie kablowe olejowe 43.4.1, Zasada prac/

Linie kablowe olejowe różnią się od tradycyjnych linii kablowych niskiego i średniego napięcia zarówno budową, jak i różnego typu instalacjami pomocniczymi. Różnice występujące w budowie kabli i osprzętu omówiono w rozdz. 14 i 28.

Stosowane dodatkowe instalacje pomocnicze to:

—    instalacja olejowa;

—    instalacja sygnalizacji ciśnienia oleju.

Zasadę pracy jednej fazy linii kablowej olejowej pokazano na rys. 43.21. W taki sam sposób pracują dwie pozostałe fazy linii. Na rysunku tym zaznaczono również instalację olejową oraz instalację sygnalizacji ciśnienia oleju.

Olej znajdujący się w przewodzie olejowym oraz nasycający izolację kabla znajduje się pod pewnym ciśnieniem, wyższym od ciśnienia atmosferycznego. Zmiany temperatury, jakim podlega kabel (głównie ze względu na zmianę obciążenia) powodują zmiany objętości oleju. Zbiorniki wyrównawcze mają za zadanie przyjmowanie z kabla nadmiaru oleju przy wzroście jego temperatury i wtłaczanie oleju do kabla przy obniżeniu się jego temperatury. Dzięki czemu znacznie zmniejsza się zakres zmian ciśnienia oleju w kablu i tym samym uszkodzeń mechanicznych (przy nadmiernym wzroście ciśnienia) oraz elektrycznych (przy nadmiernym spadku ciśnienia).

43.4.2. Układy kabli jednożyłowych

Jednożyłowe kable olejowe mogą pracować w różnych układach tzn.: przy różnym wzajemnym usytuowaniu oraz przy różnych sposobach łączenia powłok (patrz p. 43.3).

Na rysunku 43.22 pokazano trzy najprostsze układy kabli jednożyłowych. W ten sposób mogą być układane linie kablowe z osprzętem nie przystosowanym do odizolowania poszczególnych odcinków metalowych powłok. Do tego typu kabli należą również kable olejowe produkcji polskiej. Przedstawione trzy układy sprowadzają się w zasadzie do dwóch — trójkątnego (zwanego również „koniczynką”) i płaskiego. Trzeci układ jest stosowany w przypadku długich linii w celu osiągnięcia symetrii reaktancji indukcyjnej.

"1

^b) ■ cco

Rys. 43.22. Układy jednożyłowych kabli olejowych: a) trójkątny; b) plaski; c) płaski i przeplataniem

Najbardziej korzystny, a przez to najczęściej stosowany jest ukiad trójkątny (rys. 43.22a). Charakteryzuje się on zarówno mniejszymi stratami w powłokach, jak i związaną z tym większą obciążalnością — zwłaszcza przy większych przekrojach. Wadą układu trójkątnego jest trudniejszy montaż. W celu uproszczenia montażu krótkie odcinki przepustów wykonuje się w układzie płaskim.

Rozwiązaniami eliminującymi prawie zupełnie straty w metalowych powłokach oraz indukowane na nich napięcia są układy z krzyżowaniem powłok (rys. 43.23a) i dodatkowo przeplataniem kabli (rys. 43.23b). W miejscach krzyżowania powłok instaluje się specjalne mufy przelotowe umożliwiające odizolowanie od siebie powłok oraz odizolowanie powłok od ziemi. Ze względu na ograniczoną wytrzymałość elektryczną wstawek i osłon izolacyjnych, powłoki te uziemia się przez specjalne zmienno-oporowe odgromniki chroniące przed falami przepięciowymi.

W układzie na rys. 43,23a na skutek krzyżowania powłok uzyskuje się całkowitą eliminację indukowanych napięć na końcach linii, lecz tylko przy trójkątnym ułożeniu kabli. Przy ułożeniu płaskim wystąpią pewne napięcia indukowane, ich całkowitą eliminację zapewnia stosowane jednocześnie przeplatanie żył (rys. 43.23b).