Przedsiębiorstwo jako organ gospodarczy.
1. Istota i funkq'e przedsiębiorstwa.
2. Rodzaje przedsiębiorstw.
3. Formy prawno - organizacyjne przedsiębiorstw.
4. Formy ugrupowań gospodarczych. -
ad- \lJ
Przedsiębiorstwo - podmiotprowadzący działalność produkcyjną lub usługową na własny rachunek i w celu osiągnięcia korzyści. 0
Przedsiębiorstwu przypisuje się trzy cechy:
a) komercyjny charakter - działa dla zysku. Działalność gospodarczą mogą prowadzić inne podmioty i jeżeli cele ich działalności nie są komercyjne, to są to tzw. non profit - fundacje, instytucje; funkcjonujące nie dla zysku.
Z za*ożen*a ‘ definicji przedsiębiorstwa posiadają samodzielność decyzyjną, a niektóre z przedsiębiorstw również tzw. samodzielność prawną, czyli są tzw. osobami prawnymi, mają osobowość prawną, tzn. że mogą jako przedsiębiorstwa zawierać umowy prawne, kredyty, c) Przedsiębiorstwa z definicji mają samodzielność ekonomiczną, tzn. pokrywają wszystkie wydatki ze swoich dochodów, nie są dotowane. Zarówno samodzielność decyzyjna i ekonomiczna może być
Są różne rodzaje przedsiębiorstw w zależności od kryteriów:
a) formy własności, wyróżnia się dwa sektory:
• sektor prywatny - przedsiębiorstw-o o własności prywatnej, w tym spółdzielnie lub spółki akcyjne, plus przedsiębiorstwa o własności mieszanej, ale z przewagą własności prywatnej
• sektor publiczny - przedsiębiorstwa państwfowTe praż przedsiębiorstwa komunalne, czyli będące własnością lokalnej społeczności oraz przedsiębiorstwa w własności mieszanej z przewagą własności prywatnej. ^uVA)jGtv\6^ •
b) rodzaj działalności, np. przemysłowe, handlowce, turystyczne itd. W tym zakresie obowiązuje tzw. Europejska Klasyfikacja Działalności (EKD), gdzie wyróżnia się poszczególne sekcje i działy. Podział działalności na wytwórcze i usługowe.
c) przedsiębiorstwa mogą również różnić się celem działania:
• przedsiębiorstw-a zgodnie z definicją komercyjne, których jest więcej '
• przedsiębiorstwa użyteczności publicznej )
Podstawowa działania przedsiębiorstw: . i \ tffs O „i .. U.
f lvv\W\
• rentowmosc = zyskownosc = efektywność u
• skuteczność = stopień realizacji celów /
małe (do I^fKósób, w tym wyróżnia się mikro sektror - do lKosob) * lVvizV fcćAA/O
średnie (ocfIiW<tc^00-e^)<'0 vOC4MĄ %ęO
d) wielkości: ) <3^0^ Oj f \ < i rw. lO
• duże (powyżej 560 t£ób) c^vlA ^
To kryterium podziału, ze względu na liczbę pracujących osób w przedsiębiorstwie, nie jest doskonałe. Zarówno małe jak i duże przedsiębiorstwa mają sw*oje specyficzne cechy.
Zalety dużych firm:
• niższe koszty jednostkowa wytwarzania produktów, wynikające z produkqi na dużą, masową skalę