CCF20081007000

UKD 620.178.162:531.43:001.4

POLSKI KOMITET NORMALIZACJI, MIAR 1 JAKOŚCI	POLSKA NORMA	PN-91 M-04301
	Tribologia Terminologia podstawowa
		Zamiast PN-67/M-04301
		Grupa katalogowa 0400
Tribology Tribologie TpHÓo/iorHa Essential terminology Terminologie essentielle Ochobh3h TepMtiHOJiorHH

:r 6b~?/3

1. WSTĘP

Przedmiotem normy jest terminologia podstawowych pojęć z dziedziny tarcia i zużycia ciał stałych. Norma obejmuje nazwy i definicje rodzajów tarcia i zużycia oraz ważniejszych wielkości fizycznych, zależności i zjawisk występujących w tych procesach.

2. POJĘCIA OGÓLNE

2.1.    tarcie — zjawisko fizyczne charakteryzujące wzajemne oddziaływanie ciał w strefie ich styku powierzchniowego, przejawiające się oporem względnego przemieszczenia ciał w kierunku stycznym do powierzchni styku.

friction

frottement

Reibung

TpeHHe

2.2.    siła tarcia — siła przeciwdziałająca wzajemnemu przemieszczaniu ciał będących w styku powierzchniowym, leżąca w płaszczyźnie stycznej do powierzchni styku i przeciwnie skierowana do siły zewnętrznej mogącej powodować lub powodującej równoległe do tej płaszczyzny względne przemieszczenie ciał.

friction force force de frottement Reib(ungs)kraft CHJia TpeHHH

2.3.    współczynnik tarcia — matematyczna zależność pomiędzy siłą tarcia i siłą normalną wzajemnego nacisku ciał.

Powszechnie stosowane jest określenie współczynnika tarcia ślizgowego jako stosunku siły tarcia do siły nacisku.

coefficient of friction coefficient de frottement Reib(ungs)koeffizient

K03(j)4)HUHeHT TpeHHH

2.4.    proces zużycia; zużywanie tribologiczne — proces wywołany tarciem, powodujący niekorzystne zmiany stanu materiału ciał w strefie ich kontaktu, polegające na postępującym ubytku materiału ciał trących, uszkodzeniach obniżających własności wytrzymałościowe ich warstwy wierzchniej i na innych zmianach, np. strukturalnych, wpływających na ogół ujemnie na odporność na zużycie ciał w stosunku do stanu początkowego, wear process processus d’usure

Versch!eissprozess, Tribologischer Verschleiss npouecc H3Hoca, TpHÓonorHHecKHe H3HauiHBaHHe

2.5.    zużycie (tribologiczne) — trwałe niepożądane zmiany stanu materiału, stanowiące wynik tarcia i procesu zużycia, prowadzące do obniżenia lub utraty własności użytkowych tego materiału.

wear (tribological) usure (tribologiąue)

Verschleiss (tribologischer)

H3HOC (TpHÓOJlOrHHeCKHH)

2.6.    zużycie ustalone — okres procesu zużycia charakteryzujący się w przybliżeniu stałą szybkością procesu zużycia.

normal wear usure normale Normal verschleiss

eCTeCTBeHHblH H3HOC

2.7.    docieranie — wstępny okres procesu zużycia, poprzedzający okres zużycia ustalonego, charakteryzujący się początkowo znaczną, a następnie stopniowo malejącą do określonej wartości szybkością zużycia.

running-in

rodage

Einiaufen

npupaóoTKa

2.8.    dotarcie — stan powierzchni styku trących się <ciał uzyskany po okresie docierania, charakteryzujący się określoną, na ogół niewielką chropowatością, przy której zachodzi zużycie ustalone ciał;

Zgłoszona przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu Ustanowiona przez Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości dnia 31 grudnia 1991 r. jako norma obowiązująca od dnia 1 lipca 1992 r.

(Dz. Norm. i Miar nr 3/1992. poz. 8)

Przedruk dozwolony tylko za zgodą Polskiego Komitetu Normalizacji, Miar i Jakości

WYDAWNICTWA NORMALIZACYJNE .ALFA" 1992.

Druk. Wyd. Norm.

Zam. 246/1992/9