CCF20090701002

FUNDAMENTA Studia z historii filozofii t. XLIX

Seria pod redakcją Zbigniewa Nerczuka i Mikołaja Olszewskiego

Tytuł oryginału: Z itr Einsteinschen Relativitatstheorie

© 2001 Felix Meiner Verlag, Hamburg

© 2006 for the Polish translation by Przemysław Parszutowicz © 2006 for the Polish edition by Wydawnictwo Marek Derewiecki

Wydanie pierwsze

Przełożył: Przemysław Parszutowicz

Przekład przejrzał i wstępem opatrzył: Michał Tempczyk

Redakcja naukowa: Jarosław Rolewski

Korekta: Teresa Dziemińska

Projekt okładki i łamanie: Dariusz Loranc

Druk i oprawa: Cieszyńska Drukarnia Wydawnicza

ul. Pokoju 1 43-400 Cieszyn

Książka dofinansowana przez Komitet Badań Naukowych

Na okładce wykorzystano fragment obrazu Maxa Ernsta,

Europa po deszczu II

ISBN 83-89637-64-2

WYDAWNICTWO MAREK DEREWIECKI ul. Szkotnia 29a, 32-650 Kęty tel./fax [phone] e-mail: [e-mail] Księgarnia: www. derewiecki .pl Dystrybucja: tel./fax [phone]

Teoria względności w oczach kontysty

Prace niemieckiego filozofa Ernsta Cassirera nie miały dotychczas szczęścia do polskich przekładów. Polski czytelnik ma do dyspozycji jedynie Esej o człowieku - popularne opracowanie jego słynnej teorii kultury oraz nieliczne fragmenty pism, co z całą pewnością nie może dać pełnego obrazu tego niezwykle wszechstronnego badacza. Cassirer, jako wychowanek szkoły marburskiej - uczeń Hermanna Cohena i Paula Natorpa, zgodnie z głównym kierunkiem prowadzonych w tym ośrodku badań, swoje pierwsze prace poświęca krytycznej analizie logicznych podstaw nauk ścisłych. Wywodzący się z tradycji kantowskiej filozof próbował przede wszystkim uzgodnić z nauką Kanta osiągnięcia burzliwie rozwijającego się na początku dwudziestego wieku przyrodoznawstwa. Nie trzyma się jednak uporczywie konkretnych rozwiązań zaproponowanych przez myśliciela z Królewca, lecz przejmuje jedynie jego metodę filozofowania, metodę transcendentalną, którą sam najchętniej nazywa „krytyką poznania”. Stąd też w pierwszym okresie jego twórczości interesują go zwłaszcza „warunki możliwości” przyrodoznawstwa i nauki w ogóle, a drogą do ich określenia jest z jednej strony metodologiczna analiza pojęć, jakimi posługuje się nauka - określenie roli tych pojęć w samym procesie poznania, z drugiej zaś analiza ich historycznego rozwoju, W świetle całości jego dorobku teoria form symbolicznych jawi się jedynie jako zwieńczenie wieloletnich badań historycznych i teoriopoznawczych. W 1936 publikuje swą ostatnią większą pracę poświęconą problemom nauki i odtąd dopiero, pod wpływem tragicznych zajść i nowych zjawisk społecznych, do jakich dochodzi w Niemczech i całej Europie, poświęca się głównie filozofii społecznej i filozofii kultury, która jednak w z zupełności bazuje na wynikach jego wcześniejszych badań.

W imponującym dorobku Ernesta Cassirera, oprócz trzy tomowej i uzupełnionej już po jego śmierci o tom czwarty Filozofii form symbolicznych, znajdziemy przede wszystkim prace historyczno-filozoficzne, w których historia filozofii rozumiana jest jako historia rozwoju próbie-