CCF20090907000

2009-02-20

II. Ewolucja polskiego systemu bankowego

SYSTEM BANKOWY

JrJsnłna Lzocurtskz-Trynks

Anno*®*# oantOM - ooorty N8P l •* ;COO-:COfl

eWZSBB'1

R fc.*>Ofl o    Ołnkdw w ;C01 roku • KM knl }ov pl

Korzenie polskiej bankowości XVI -XVIII w.

Pierwsze polskie domy bankowe powstały w Krakowie w średniowieczu, w 1585 r. założono tam z inicjatywy Piotra Skargi tgank Pobożny^ udzielający niskooprocentowanych pożyczek pod zastaw drobnych ruchomości. Sejm w roku 1588 uregulował prawo hipoteczne.

W Warszawie (domy bankęwejnabrały znaczenia w XVIII w.

W ‘17RR i r. powstała 't.ę.O.Oó.C-A Warszawska działająca do dzisiaj z przerwami w latach okupacji. Mennica biła, z upoważnienia władzy państwowej, monety złote, srebrne i miedziane.

«'Z

Korzenie polskiej bankowości - XIX w.

Po rozbiorach, mimo utracenia państwowości, gospodarka na ziemiach polskich rozwijała się, powstawały instytucje kredytowe:

• w 1825 r. założono Towarzystwo Kredytowe ^Ziemskie ,

£ • w 1828 r. powstait>.-r-.0K..PftiśKą który formalnie pełnił    funkcje banku    emisyjnego, ale

w rzeczywistości stal się centralną instytucją finansową z działalnością wykraczającą poza emisję pieniądza (m.in.obsługa publicznego długu    wewnętrznego,    emisja pożyczek

zaciąganych przez Skarb Królestwa).

Bank Polski wprowadzał do obieou własne bilety bankowe - pieniądz papierowy wymienialny w kasach banku na złote i srebrne monety.

)be.CAviż    n*.JLuiSł.^--

Korzenie polskiej bankowości - XIX w.

Od 1848 r. obowiązywała waluta rublowa I na nią musiały opiewać bilety I monety Banku Polskiego.

W 1870 r. Bankowi Polskiemu odebrano przywilej emisji, ,a w 1888 r. bank zlikwidowano. |

♦ *; W 1870 r. założono Bank kl&rt l.C^|v Warszawie. \

• W XIX w. powstawały banki również:

-    w zaborze pruskim - Ziemiaóstwo Poznańskie, Bank Handlowy w Poznaniu. Bank Przemysłowy i inne,

-    i austriackim - Towarzystwo Kredytowe Ziemskie, Akcyjny Bank Hipoteczny, Bank Galicyjski dla Handlu i Przemysłu.

*vi

Początki banków spółdzielczych

W ostatnich dwu dekadach XIX w i pierwszych dwu dekadach XX wieku rozwinęły się:

•    banki ludowe, wiejskie spółdzielnie kredytowe związane z Centralną Kasą Spółek Rolniczych -wzaborze pruskim,

•    wiejskie spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe, nazywane od 1924 r. kasami Stefczyka - w zaborze austriackim,

•    towarzystwa oszczędnościowo-pożyczkowe i towarzystwa kredytowe - w zaborze rosyjskim.

»d

Okres międzywojenny

W wyniku I wojny światowej

•    większość banków zbankrutowała,

•    na ziemiach polskich ludność posługiwała się różnymi walutami i pieniądzem zastępczym.

Jeszcze w czasie wojny, niemieckie władze okupacyjne powołały jako instytucję emisyjną

2 Polską Krajową—Kasę—Pożyczkową (PKKPIy która w 1917 r. wprowadziła nową walutę nazwanąjmarką polską.-------

Deficyty budżetowe finansowane były emisją pieniądza, doszło do hiperinflacji - w 1924 r. za 1 USD płacono 10.250.000 marek polskich.

• V

oł-ev

-- ~Ol

>r

e ń'

,-yccHej>

1