Bez nazwy 1

f

NEONATOLOGIA

Liliana Żak, Bogumiła Słomska,

Marta Szymankiewicz, Janusz Gadzinowski, Hanna Werc

Podstawowe definicje i ocena stanu noworodka

Liliana Żak, Bogumiła Stoińska

Noworodkiem nazywamy dziecko od momentu urodzenia do ukończenia 28. doby życia, przy czym:

-► noworodek donoszony to urodzony pomiędzy 38.^12. tygodniem ciąży;

-+ noworodek przedwcześnie urodzony (wcześniak) to urodzony < 37. tygodnia ciąży;

-» noworodek przenoszony to urodzony > 42. tygodnia ciąży.

Niezależnie od czasu trwania ciąży noworodki dzielimy na:

■+ eutroficzne, urodzone z masą ciała odpowiednią do wieku ciążowego;

■* hipotroficzne, urodzone z masą ciała za małą w stosunku do wieku ciążowego;

-> hipertroficzne, urodzone z masą ciała zbyt dużą w stosunku do wieku ciążowego.

Zastosowanie kryterium masy ciała pozwala zaliczyć noworodki do następujących grup:

■+ makrosomia 4501 g);

•+ prawidłowa masa ciała (2501^1500 g);

■+ średnio mała urodzeniowa masa ciała (1501-2500 g);

-♦ bardzo mała urodzeniowa masa ciała (1001-1500 g);

-+ ekstremalnie mała urodzeniowa masa ciała (< 1000 g).

Długość ciała donoszonego, eutroficznego noworodka wynosi 46-54 cm, obwód klatki piersiowej 32-33 cm, a obwód głowy 34-35 cm.

W celu oceny stanu noworodka po urodzeniu, a tym samym wdrożenia prawidłowego postępowania leczniczego stosowana jest skala Yirginii Apgar.

Oceniana cecha	Punktacja
	0	1	2
Czynność serca	Brak	< 100/min	> 100/min
Czynność oddechowa	Brak	Słaba, oddechy nieregularne	Głośny regularny płacz
Napięcie mięśniowe	Brak (wiotkość mięśni)	Obniżone kończyny, lekko zgięte	Prawidłowe kończyny w zgięciu
Reakcja na bodźce -wprowadzenie cewnika do nosa	Brak	Grymas twarzy	Płacz, kichanie, krztuszenie się, kaszel
Ukrwienie skóry	Sinica	Sinica obwodowa (kończyn)	Całe ciało różowe

Ocenę według klasyfikacji Apgar należy przeprowadzić w 1., 3., 5., a czasem 10. minucie życia (1. minuta oznacza 60 sekund po urodzeniu). Jeżeli suma punktów wynosi 7-10, stan noworodka jest dobry, 4-6 punktów oznacza stan średni, a 0-3 punktów - zły.

Postępowanie w sali porodowej

Stanowisko do resuscytacji musi być ogrzane i wyposażone w następujący sprzęt:

■+ promiennik ciepła;

źródło tlenu i powietrza;

-► twardy materacyk i kocyk;

-» zegar;

-♦ leki i sprzęt do resuscytacji;

-► podręczny stolik na narzędzia;

-» jałowe pieluszki lub ręczniki do osuszenia ciała;

■+ rękawiczki i fartuchy ochronne.

Należy pamiętać, że temperatura ciała dziecka przed urodzeniem jest o 0,5-1°C wyższa niż ciepłota matki. Temperatura powietrza w sali porodowej czy sali operacyjnej jest znacznie niższa, stąd tak duże znaczenie ma zabezpieczenie noworodka przed utratą ciepła. Zaleca się, aby temperatura na poziomie materacyka, na którym będzie zaopatrywany noworodek, nie była niższa niż 34°C. Pierwsze czynności pielęgnacyjne rozpoczynamy bezpośrednio po urodzeniu się główki noworodka. Należy jak najszybciej, delikatnie oczyścić jamę ustną i nosowo-gardłową, a więc odśluzować zalegający płyn owodniowy, płyn z płuc, śluz czy ewentualnie krew lub wydzielinę pocho-

65