t
Rvc. 45. Uproszczony schemat krzepnięcia krwi (wg Heilmęyera. 1973)
Układ zewncptrzp
Układ wewnątrzpoc
& Ci
Kl $
•V
/
i---1
#
Uszkodzenie tkanki
;
Trombop/astyna tkankowa
Kontakt powierzchniowy
-FM
-FXl
-F1X
-Fm
-FX
h PiF3
-FV
-Ca2*
t
Tromboplastynaosoczowa
Trombina
Protrombina
T
Fibrynoąen
Fibry na polimery)
t) ,
' y Ca2ir
Fibry no (,stabilizowanaj
i
reamjach — w układach wewnętrznym i zewnętrznym. W układzie
wewnętrznym pierwszym czynnikiem (enzymem) uaktywnianym przez*
• *
kontakt jest wspomniany czynnik XII Hagemana, a substratem dla niego jest osoczowy czynnik XI. Następne etapy reakcji są najprawdopodobniej analogiczne. Uaktywniane czynniki działają na czynniki-substra-ty, przeistaczając je w kolejne enzymy itd. W układzie wewnętrznym dalszy przebieg reakcji zainicjowanej przez czynnik XII przedstawia: się następująco: czynnik XI— PTA w obecności jonów wapnia uaktyw-
• * -V
nia czynnik IX — Christmasa, który na powierzchni fosfolipidów płyt-kowych, również w obecności jonów wapnia, tworzy kompleks z czyn
czynnik*
nikiem VIII — A KG. Ten kompleks działa na czynnik X
Stuarta, uaktywnia czynnik V — proakcelerynę, przekształcając protrombinę w trombinę. Ta ostatnia reakcja przebiega w obecności jo-nów wapnia i przy współudziale czynnika płytkowego 3. .
Również w sposób kaskadowy, w określonej kolejności, przebiega reakcja w układzie zewnętrznym: czynnik VII — prokonwertyna oddziałuje na czynnik X, a ten z kolei działa na -czynnik V — proakcelerynę, która jest odpowiedzialna za przejście protrombiny w trombinę-W obu układach, wewnętrznym i zewnętrznym, końcowym ogniwem jest współdziałanie czynnika X z czynnikiem V i jonami wapnia na po-wierzchni fosfolipidów płytkowych. W ostatecznej reakcji następuje