chem1

typy reakcji chemicznych

Wprowadzenie!

Reakcjami chemicznymi nazywamy procesy, w których z jednej lub kilku substancji powstają inne o odmiennych właściwościach. Substancje, które biorą udział w reakcjacb chemicznych, nazywamy reagentami. Reakcje chemiczne możemy podzielić stosując różne kryteria. Najprostszy podział to podział na reakcje syntezy, analizy i wymiany (pojedynczej i podwójnej). W wyniku reakcji syntezy z dwóch lub kilku substancji prostych (pierwiastków), powstają substancje złożone (związki chemiczne) np.:

2Cu + S -* CU2S

Reakcje analizy to reakcje, w których następuje rozkład substancji złożonych na substancje proste np.:

2HgO- 2Hg + Ó2

Reakcje, w których następuje wymiana składników między substratami, nazywamy reakcjami wymiany. W przypadku gdy jeden z substratów jest substancją prostą, mamy do czynienia z reakcją wymiany pojedynczej. Reakcję między substancjami złożonymi, polegającą na wzajemnej wymianie składników, nazywamy reakcją wymiany podwójnej.

Fe + C11SO4 -* FeS0₄ + Cu    wymiana pojedyncza

2HCI + FeS -*■ H-j S + FeCfa    wymiana podwójna

, , ■    ^dz,el,my również na takie, w których następuje zmiana stopni utlenienia (redoks) i

takie, w których ta zmiana nic następuje.

Inne kryterium to kryterium energetyczne. Reakcje, podczas których następuje wydzielenie ergu o otoczenia, nazywamy cgzocnergetycznymi a te, którym towarzyszy pochłanianie energii ,,    . ^r6^ctycznymi. Gdy ta wymiana energii pomiędzy układem a otoczeniem dokonuje się na

sposób ciepła mówimy o reakcjach cndotermicznych i egzotermicznych.

Celem ćwiczenia jest przeprowadzenie przykładowych procesów syntezy, analizy i wymiany oraz ułożenie ilustrujących je równań reakcji.

Odczynniki i sprzęt:

Magnez (wiórki) jod, (NH₄)₂Cr>0?, roztwory: HC1, HNOi, CuS0₄, AgNOw 0uSO₄. FcCIj, NaOH i K4[Fc(CN)6j, blaszki Al, Zn, Cu. Probówki, zlewki, łyżki, parownica

Wykonanie ćwiczenia:

I) Synteza jodku magnezu - Mgl*.

Sproszkowany jod wymieszać w parownicy z taką samą ilością magnezu. Następnie za pomocą pipety dodać 2-3 krople wody, które inicjują reakcję.

Uwaga: Reakcja zachodzi po zainicjowaniu jej woda. która pełni role katalizatora. Podczas reakcji wydziela się ciepło, dlatego też pewna cześć jodu przechodzi w stan pary, dając charakterystyczny fioletowy obłok.

2)    Rozkład dwuchromianu amonowego - „wulkan chemiczny*¹

Z niewielkiej ilości (NHihCr-rOi usypać kopczyk i zapalić na górze. Obserwować zachodzące zmiany.

3)    Reakcje metali z kwasami i solami:

a) Blaszkę cynkową wrzucić do probówki z kwasem solnym. Probówkę zatkać palcem, a po chwili zbliżyć zapaloną zapałkę.