dolnicki sam ter
8

majątkowego. Dzieje siy tak np. wtedy, gdy w rękach podatnika /najduji' plac budowlany stanowiący formę lokaty kapitału²⁵.

Zakres podmiotowy podatku od nieruchomości określony w art > uil.i wy jest bardzo szeroki. Jego podatnikami są osoby fizyczne, osoby prawni*) jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawu. |, Obowiązek podatkowy ciąży na tych podmiotach, gdy są one:

1)    właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych,

2)    posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanyi I.

3)    użytkownikami wieczystymi gruntów,

4)    posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanyi h lub ich części stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki morządu terytorialnego jeżeli posiadanie:

a)    wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolni'| Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem pi >s)<n dania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących od* rębnych nieruchomości;

b)    jest wykonywane bez tytułu prawnego.

W praktyce osoba podatnika podatku od nieruchomości jest ustalana przez organ podatkowy na podstawie danych zawartych w deklaracjach, di. których składania są zobowiązane osoby prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej lub na podstawie informacji o nieruchomo:.. I składanych przez osoby fizyczne²⁶.

Przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości są:

-    grunty,

-    budynki lub ich części,

-    budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Termin „grunt" nie został zdefiniowany na gruncie ustaw o podatkach i opłatach lokalnych. Definicję gruntu zawiera art. 46 § 1 kodeksu cywilnego

B. Podatek od środków transportowych

Podatek od samochodów wprowadzono w wielu krajach Europy z po czątkiem XX wieku. Obciążenie podatkiem samochodów uzasadniono tym, iż są one groźnym konkurentem kolei, a ich posiadacze nie ponoszą jedno cześnie takich samych kosztów społecznych i ekonomicznych. Wskazywano następnie i na to, że rozrost ruchu samochodowego prowadzi do niszczenia ^{1 2}

dróg i konieczności budowy nowych arterii komunikacyjnych. Dlatego naturalne jest, by przynajmniej część zwiększonych wydatków na drogi pokryć / opodatkowania samochodów³.

po<

j

transpo

Podatek od środków transportowych uregulowany jest w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Stanowi on źródło dochodów gmin. Podatek jest świadczeniem związanym z własnością i eksploatacją określonych w ustawie środków transportowych. Można zatem przyjąć, że podatek od środków transportowych jest przede wszystkim podatkiem majątkowym, obejmującym swoim zakresem posiadanie szczególnego rodzaju majątku, jakim są wymienione j w ustawie środki transportowe.

Zakres podmiotów podatku od środków transportowych jest dość szeroki. Podatnikami są mianowicie osoby fizyczne oraz osoby prawne, które są właścicielami środków transportowych. Przy określaniu obowiązku podatkowego jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, na które środek transportowy jest zarejestrowany traktuje się na równi z właścicielami. Jeżeli natomiast środek transportowy stanowi współwłasność dwóch lub więcej osób fizycznych lub prawnych obowiązek podatkowy w zakresie podatku od środków transportowych ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach. W sytuacji gdy nastąpi zmiana właściciela zarejestrowanego środka transportowego, jego dotychczasowy właściciel pozostaje przez pewien czas podatnikiem omawianego podatku. Stan ten trwa do końca miesiąca, w którym nastąpiło przeniesienie własności środka transportowego.

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany. Natomiast w przypadku nabycia środka transportowego zarejestrowanego — od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty. Obowiązek podatkowy wygasa z końcem miesiąca, w którym środek transportowy został na stałe wycofany z ruchu (wyrejestrowany lub zbyty)⁴.

opod

Przedmiotem opodatkowania podatkiem od środków transportowych są cztery dające się wyróżnić ogólne kategorie środków transportowych:

1)    samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 tony,

2)    ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony,

3)    przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego;

4)    autobusy.

321

1

²⁵ A. Hanusz, P Czerski, Gminne podatki i opłaty budżetowe, Zakamycze 2004, s. 13.

2

Wyrok NSA z 29.04.1992 r., sygn. akt SA/Wr 179/92 (w:) B. Brzeziński, M. Kalinowski, A. Olcsińska, Orzeczenia sądów w sprawach podatkowych. Podatki i optaty lokalne, podatek rolny, podatek leśny, 'liiruń 19**6, s.27.

3

^v A. Gomulowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2004, s. 617.

4

" A. Hanusz, P Czerski, Gminne podatki i opłaty budżetowe, Zakamycze 2004, s. 102-103,481; J. Głuchowski, Polskie prawo podatkowe, Warszawa 2002, s. 324.