DSC51

związek, który nie doprowadził do uzyskania oczekiwanej nagrody), j wskaźniki (por. „kluczowym aspektem zespołu wypalenia się jest wzrastaj poczucie emocjonalnego zmęczenia”, lub też zmęczenie fizyczne, poczi bezsilności i beznadziejności, wyczerpanie emocjonalne itd.) lub/oraz ró; rodne skutki wypalenia (np, „utrata zaangażowania w pracę”, „stan zmęcz i frustracji”).

Modele wypalenia zawodowego i narzędzia ich pomiaru

Istnieje bardzo wiele różnorodnych modeli wypalenia. Do tych najbar znanych należą: model Freudenberga i Richelsona, wielowymiarowy ir C. Masłach, model A. M. Pines (perspektywa egzystencjalna), model H, (model poznawczy), model Schaufeliego i Enzmanna (model zintegrow; Jedna z propozycji klasyfikowania modeli odwołuje się do roli (wagi) < ślonych czynników dla rozwoju procesu wypalenia [Schaufeli, Enzi 1998]. W ten sposób uzyskujemy cztery grupy podejść podkreślających następujących grup czynników: indywidualnych (w tym podejściu po ślana jest rola czynników i procesów dotyczących osoby), interpersonal (tutaj istotne są relacje między osobami w sytuacji pracy), organizacy (podkreślających znaczenie organizacji pracy) i społecznych (w którym ględnia się czynniki społeczne i kulturowe wypalenia). Zarysy tych pc omawia w swoim pionierskim opracowaniu J. Szmagalski [2004, s. 31-:

Jednym z najbardziej popularnych i uznanych modeli jest wielowymń model wypalenia zaproponowany przez C. Masłach [Masłach 2000, s. 1 Szmagalski 2004, s. 23-25; Olech 2004, s. 57-67]. Wydaje się jednak, żi przydatność do analizy wypalenia” w polskich placówkach pomocy sp nej jest ograniczona, gdyż model ten opiera się na ocenie stanu wła samopoczucia (co jest zmienną uwarunkowaną kulturowo) [Szmagalski s. 24-25], a ponadto polscy pracownicy socjalni wyraźnie wiążą pojęci palenia z warunkami pracy, do których w modelu Autorka nie odwoh wyraźnie i wprost.

Dla rozwoju badań empirycznych nad wypaleniem zawodowym pi lików socjalnych w Polsce interesujące mogą być modele, które b rednio wykorzystują teorie socjologiczne. Przykładem może być wypalenia zaproponowany przez J. A. Handy [1991]. Model ten wyk uje pojęcie funkcji jawnych i ukrytych Mertona [1982]. Dostrzegana >racowników rozbieżność między funkcjami jawnymi i ukrytymi orga ltmdnia im (np. pielęgniarkom) stosowanie profesjonalnych strateg strategii terapeutycznych w pracy pielęgniarek), gdyż w swoim codzi Iziałaniu pracownicy koncentrują się na kontroli osób i sytuacji. S]