Dunin Pismo zmienia swiat
15 tif

. ostanie z telewizji nie wymaga , . Uważa «« ^ź« *f.    jej z pewną korzyścią nawet

«>¹c,nikol«o» _P«y_g>^^ac 6,5 3J

^nallkl CiTce jeszcze ^af^eck?_udzi zaniepokojenie ludzi książki,

“'•^ wszrstko budziło * ^b"^d _{d czasu} pojawienia się telewizji ^To ** się jednak, ze o    _wa drukowanego. Księ-

irtórzy poc^_a ^Jrodukcja i P<*uppotwierdzają, że pojawienie się nadal «z P jednogłośni P    literackiego zwiększa

^aSadaPtacji lub    Wreszcie poza wąskimi,

• tresowanie określonymi. p y ^_{ogów sz}klanego ekranu, ci,

°    .p«M6w,

W*

również do akt) y    _h j_ej _przekazow-

i—'*    ’    ³

^ — «xc uależa

_IU„_m2 ao aKtywnyeh czytelników. Najaktywniejsi odbiorcy kultur)- korzystają z różnych jej przekazów. Druk, teatr, iauzy. ka. radio, film czy telewizja zwykle wzajemnie się stymulują

choć naturalnie równocześnie konkurują o tzw. czas wolnJ    _____________-    -“'-wwyze

odbiorców.    ^y    ~~ -v.-w.am8u oaczytywama wielu napisów i kontak-

Kiedy mówimy o telewizji, radiu i muzyce mechaniczne'    to^^aU^^{a Z} komputerem podstawowa sztuka czytania wydaje

zapominamy, że znaczne część poświęconego im czasu nie bvł    się zagrożona.

..w olna” w tym znaczeniu, w jakim wymaga tego lektura. Ludz’ korzystający z mechanicznych środków przekazu często równo cześuie jedzą, piją, rozmawiają z domownikami, wykonuj' niektóre prace domowe, angażując się tylko częściowo w słuchanie dźwięków⁷ lub obserwację ekranowej akcji. Oglądanych jest

wiele programów⁷ i reklam z braku energii lub uwagi potrzebnveb do zmiany kanału.    , ⁿ

Teona mówiąca o silnie integrującej roli telewizji ostat.

przestaje się weryfikować, globalna wioska -‘d obywatelem ~ ’ -

. . , — opisywać i od-^^{Ail A u} w me z glos ludzki, oraz obrazy w niebu t"'^9fZaC dikaty, które nie wymagają od odbiorców nauki. Poją-

₍₀ k^oIllU _nowe systemy międzynarodowych znaków nie podają ^s1^ k znajomości pisma. Istnieją graficzne oznaczenia _trzeb^ui^ą?'mężczyzny, wejścia i wyjścia, wody pitnej, jadłodajni jrobi®^ ^J M6tvi się o okresie neooralnym. Jednak choćby ze

i ^setki,^m^ konieczność odczytywania wielu napisów i kontak-nia się z komputerem podstawmy

1UXUXJLUcfUJl. ,

rozpada¹    l^. ^makr<^^ska^ można jednak na cały proces spojrzeć z<

„ kilfea spokojnym dystansem. Od czasów, w których wynałeziont ^a” pismo,byli zawsze, ludzie unikający lektury, z obiektywnych cz) też subiektywnych przyczyn. Niektórzy tacy „dyslektycy” funkcjonowali w społeczeństwie zupełnie dobrze. Mogli czuć si< szczęśliwi, mieć prestiżowe i finansowe osiągnięcia, niekiedj większe niż niejeden z moli książkowych.

Warto jednak pamiętać, że już we wczesnych etapach roz woju pisęmności społeczeństw ulegały one szybkim przemianon — reljgi^ęztplęł'. adminfetracja > umiejętności praktyczne uzys kiwały    napęd. Działo się to również na ziemiach, n;

których ^ększóśćludności nadal pozostawała analfabetami lul przynajmniej ni® poświęcała się lekturze, a kultura ich była ju

_____u same integrującej roli telewi

nio przestaje się weryfikować, globalna wioska się rozpadał Przed obywatelem rozwiniętego kraju stoi do wyboru kilkadziesiąt kanałów o częściowo zróżnicowanych programach, a za rogiem czeka wypożyczalnia kaset video, której zasobność i zróżnicowanie można porównać ze zbiorami niejednej biblioteki. Nieustannie jednak podnoszona jest sprawa groźnej jakoby dla intelektu cywilizacji obrazkowej, na którą obok TV składa

się szereg innych elementów, jak np. tak chętnie potępiane komiksy.

Jeśli ludzie, mimo licznych pokus współczesności, znaj-ują czas na trudniejszą, bardziej angażującą uwagę lekturę te* tow, to zapewne dlatego, że znajdują w nich coś innego *21

do ich dyspozycji środkach przekazu. W tym ₀iący^cb yofd&w oczekuje na mały traktat pt. 0 icyższo-• * ^stwici^u • 4U ma przeżyć, musi nauczyć się współżyć ze «tami, uzmysłowić sobie swoją nową rolę, po-%..■ . ^₀n^kutf przeciwnika. Wiele zdaje się świadczyć o tym, że ,,yii'‘ _anoWa^cP. tracą zdolności do zmiany i adaptacji, >* j P^ubV^k:_ecie warunkiem przeżycia.

dkreślic, że rozwój środków elektronicznego l^t6fXzet>° j^edDawość aparatów pozwalających zapisywać i od-

„ _tvm również glos ludzki, oraz obrazy w ruchu ''i⁴,lirJ\>órx „j, wymagają od «lbiorrf~ '

——O    “ “*

Na zakończenie trzeba powtórzyć to, co pedagodzy i spo-lecznicy mówili od dawna z wielką słusznością: Człowiek nie czytający jest upośledzony; nie tylko traci coś ważnego w życiu intelektualnym i uczuciowym, lecz także ogranicza się jego konkurencyjność w społeczeństwie, dysponuje on

zwykle mniejszą liczbą pojęć; w potrzebie nie umie dotrzeć do informacji.

igr    - +

225