elementy kompozycji fotograficznejC

często stosowany jako element kompozycji, ale nie obowiązuje jako zasada w tym stopniu, co w muzyce czy w tańcu.

Rytm w obrazie występuje w wypadku powtarzania się przedmiotów, najczęściej przedmiotów podobnych do siebie. Rytmicznym będzie obraz

przedstawiający, np. kolumnę ludzi w marszu lub szereg drzew przydrożnych.

Różnica pomiędzy rytmem muzycznym 1 plastycznym polega również na tym, że gdy w muzyce długość dźwięków jest wielokrotną długości dźwięku zasadniczego, najczęściej w stosunku 1 :2. tj. 1/16, 1/8, 1/4, 1/2, 1, 2, 4 itd., to w plastyce zasada ta nie obowiązuje i najczęściej przypomina accclcrando (przyśpieszenie) lub diminendo (zwalnianie). Gdy w muzyce typowy będzie szereg 1—1—1—1—1— itd., to w plastyce podobny szereg może wyglądać w przybliżeniu Jak 1—1,4—2—2.8—4— —5.6—8 itd. Gdy rytm rzędu kolumn, widzianych wprost będzie 1:1, to przy widzeniu perspektywicznym wielkość kolumn i odległości między nimi będą się zmniejszać. I w Jednym 1 w drugim wypadku charakter rytmu będzie zachowany.

W muzyce występuje często rytm różnych wielokrotności liczby podstawowej, np. w przytoczonym przykładzie elementy oznaczono literami a, c i d są sobie równe, zaś element b składa się z dwóch dźwięków dwukrotnie krótszych od poprzednich. Rytm jest zachowany. Podobnie z rytmem jest w plastyce. Nie wszystkie odstępy między przedmiotami muszą być jednakowe. Niektóre z nich mogą być np. dwukrotnie większe, lub mniejsze.

Jak Już powiedzieliśmy, zjawisko rytmu występuje nie we wszystkich dziełach plastycznych] posiada ono jednak cechy pozwalające na odstą

pienie od niektórych innych sposobów kompozycji. Obrazy w dużym rytmie mogą np. nic mieć zachowanego warunku asymetrii.

Dotychczas omówiliśmy przykłady rytmu rzucającego się w oczy. Jednakże rytmiczność w wielu wypadkach występuje, można rzec — w formie ukrytej. Rytm zachodzi wówczas pomiędzy elementami różnymi, niepodobnymi do siebie, o różnej wielkości l innych cechach plastycznych. Jasne jest, że należy wówczas stosować zasadę zachowania stałych stosunków. O takich obrazach mówimy, że są harmonijne. Kompozycja ich niejednokrotnie zastanawia, gdyż pozornie jest nieprawidłowa.

Musimy się teraz zastanowić, w jakich wypadkach stosujemy w kompozycji plastycznej rytmiczność.

Rozumie się, że rytm występuje sam przez się, gdy fotografujemy zespoły przedmiotów podobnych do siebie, np. grupy drzew, zespoły ludzi, powtarzające się elementy techniczne, czy architektoniczne itp.

Przedmiot, rytmicznie powtarzany w obrazie

89