File0005

Wpływ muzyki obserwowany jest także w przebiegu procesów poznawczych oraz neurofizjologicznych, co dzieje się za pośrednictwem aktywizacji bioelektrycznych czynności mózgu (M. Janiszewski 1993). W ten sam sposób doświadcza się stanów odprężenia, także tych głębokich, wykraczających poza ludzką świadomość. Ponieważ muzyka kieruje swoje oddziaływanie przede wszystkim na emocjonalną sferę osobowości człowieka, wykorzystuje się ją jako jeden z elementów sterujących psychiką ludzką i zachowaniami osobniczymi. Zaburzone stosunki międzyludzkie mogą (w konsekwencji) wywołać większość chorób na jakie narażony jest współczesny człowiek tzw. schorzenia cywilizacyjne powstają głównie z nagromadzonych negatywnych emocji, takich jak egoizm, nienawiść, gniew, które wynikają z nieprawidłowych postaw życiowych.

Nie bez znaczenia są wartości estetyczne, jakie zawiera muzyka. One również odgrywają rolę terapeutyczną. To właśnie wartości estetyczne, jakie przypisywane są dziełom sztuki czy natury, dostarczają rzeczywistej rozrywki, ukojenia lub zaspakajają marzenia. Nasz kontakt z muzyką ,może mieć różne podłoże. Najczęściej zaspokajamy naszą aktualną potrzebę estetyczną. Staramy się poddać nastrojowi muzyki, uchwycić jej piękno, przeżyć na swój sposób.

Często muzyka pomaga nam oderwać się od codziennych problemów, doznać silnych wzruszeń czy wręcz ekstatycznych przeżyć. Jeżeli aktualnie doznajemy silnych uczuć (miłość, radość, smutek, złość), muzyka pozwala nam je jeszcze bardziej spotęgować. Zatopieni w muzyce, przestajemy zauważać świat zewnętrzny, jesteśmy jakby poprzez chwilę nieobecni. Trwamy w określonym nastroju tak długo, jak długo trwa muzyka, która jest odzwierciedleniem naszych potrzeb, nas samych.

Każdy rodzaj terapeutycznej aktywizacji muzycznej pomaga wprowadzić wewnętrzną harmonię w życie psychiczne człowieka. W zależności od jakości proponowanej słuchaczowi muzyki emocje, jakie przez nią są wywoływane, mogą powodować pozytywne bądź negatywne zmiany fizjologiczne w organizmie. Zmiany te mogą dotyczyć:

•    efektywności systemu nerwowego;

•    czynności całego organizmu;

•    czynności kory mózgowej;

•    napięcia mięśniowego;

•    przemiany materii;

•    szybkości krążenia krwi;

•    wrażliwości zmysłów;

•    wydzielania wewnętrznego;

•    cyklu oddechowego.

Reakcje emocjonalne w muzyce

Często powodują ukierunkowane zmiany w percepcji, wyobraźni, procesach myślowych oraz w sferze motywacji. Procesom zmianowym podlegają również reakcje dotyczące zachowania, a także fizjologii organizmu (aktywacji ruchowej i napięcia mięśniowego). Silny związek muzyki z emocjami następuje poprzez dostarczenie człowiekowi różnorodnych przeżyć emocjonalnych u modulowanie sposobu ich postrzegania za pomocą wybranych elementów muzycznych. Ponieważ charakter wyrazowy muzyki jest podobny do dynamiki emocji, to jakiekolwiek zmiany w pierwszej mogą wywołać analogiczne zmiany w drugiej. Zakładając, że zaburzenia emocjonalne u człowieka są odpowiedzialne a występowanie różnego rodzaju lęków, muzyka może tutaj z powodzeniem być wykorzystana jako narzędzie terapeutyczne o znacznym oddziaływaniu. Zachowania emocjonalne możemy rozpatrywać zarówno w aspekcie muzykoterapii aktywnej jak i receptywnej. W tej pierwszej szczególnie przydatny jest element rytmu muzycznego, który w pewnym stopniu może odzwierciedlać ruchową ekspresję naszego stanu emocjonalnego. Określone ruchy ciała traktowane są jako poszczególne składniki rozmaitych reakcji uczuciowych.

Ponieważ zarówno tempo, jak i rytm danego utworu muzycznego wyzwalają określoną, uprzednio zaprogramowaną reakcję ruchową, możemy wcześniej przewidzieć użycie pewnych charakterystycznych ruchów w poszczególnych zadaniach. Np. mogą być to ruchy ciężkie, powolne, miarowe, iub ruchy lekkie, żywe i niemiarowe. W rezultacie zakres wyszczególnionych wyżej ruchów daje pacjentowi możliwość pełnej realizacji wszelkich rodzajów wyrazu kinetycznego (M. Janiszewski, 1984). Taka ekspresja ruchowa, włączona do zadań z zakresu muzykoterapii aktywnej związana jest bardzo ściśle z ruchami ekspresyjnymi człowieka. Jednocześnie ruchy te stanowią odzwierciedlenie aktualnych stanów emocjonalnych (np. w zależności od aktualnego stanu psychicznego człowiek może się poruszać: ochoczo, gwałtownie, żywo itd. lub przeciwnie: ospale, ciężko, sennie). Zastosowanie ćwiczeń z