FunkcjonowanieRynku R040 141

produkty. Stopień nasilenia tych reakcji wpływa na przebieg procesów konkurencyjnych oraz wskazuje równocześnie sprzedawcom kierunki postępowania w sferze operowania cenami, umożliwiające zwiększanie efektów działania na rynku. Jak już wskazywano, efekty te wyrażają się najpierw w zmianie udziału poszczególnych sprzedawców w rynku pod wpływem zmiany poziomu ceny dokonanej przynajmniej przez jednego z nich. Zmiany tego udziału zależą z kolei od poziomu doskonałości mobilności popytu między sprzedawcami. W nawiązaniu do prezentowanych uwag zmiany udziału w rynku sprzedawcy X, który zmienia poziom ceny. przedstawia w sposób syntetyczny tablica 11.

Tablica 11

Zmiany udziału sprzedawcy w rynku

Mobilność popytu	Zmiany udziału sprzedawcy X w rynku
	podwyżka cen	obniżka cen
Mobilność doskonała	duży spadek	duży wzrost
Mobilność niedoskonała	mały spadek	mały wzrost

Zmiany udziału sprzedawcy w rynku wpływają z kolei na kształtowanie się oraz zmiany finalnych efektów' jego działania, wyrażonych na przykład poziomem zysku.

Zwdązek między mobilnością popytu a procesami konkurencyjnymi nie polega wyłącznie na tym. że istnienie na rynku wielu konkurujących między sobą sprzedawców warunkuje mobilność popytu. Polega on rówmież na tym, że za pomocą poziomu mobilności popytu oraz jego udziału w poziomie cenowej elastyczności popytu może być wyrażany także stopień intensywności konkurencji cenowej między sprzedawcami. Kształtowanie się mobilności popytu na poziomie zerowym oznacza brak konkurencji między istniejącymi sprzedawcami lub istnienie sytuacji monopolistycznej. Im wyższy jest poziom mobilności popytu oraz im bardziej jest on zbliżony do poziomu cenowej elastyczności popytu, tym wyższy jest poziom

Rysunek 40

Mobilność popytu a intensywność konkurencji

Mobilność

popytu

intensywności konkurencji cenowej między sprzedawcami. Zależności te ilustruje rys. 40.

Poziom intensywności konkurencji cenowej może być zróżnicowany w poszczególnych segmentach rynku. Największe zagrożenia dla konkurentów' oraz efektów ich działania pojawiają się w tych segmentach, w których obniżaniu poziomu cen przez sprzedawcę towarzyszą równocześnie:

—    kształtowanie się cenowej elastyczności popytu na poziomie wyższym od 1,

—    doskonała mobilność popytu.

Konkurenci mogą przeciwdziałać tym zagrożeniom za pomocą różnicowania produktów w stosunku do produktów oferowanych przez sprzedawcę oraz zmniejszania stopnia substytucji między nimi, a więc przedsięwzięć, które sprzyjają zmniejszaniu poziomu mobilności popytu.