FunkcjonowanieRynku R042 133

produktu, to zmiany tego popytu mogą być wyłącznie konsekwencją przejmowania go od sprzedawcy Y oraz innych sprzedawców lub przepływu popytu w odwrotnym kierunku. Zmiany te ilustruje tablica 7.

Tablica 7

Zmiany cen i zmiany popytu

Zmiana ceny przez sprzedawcę X (%)	Wzrost lub spadek popytu jako podstawa jego przepływu do/od sprzedawcy Y (%)	Wzrost lub spadek popytu jako podstawa jego przepływu do/od innych sprzedawców (%)	Globalny wzrost lub spadek popytu (%)
i	2	3	4 (2+3)
+5	-3	-4	-7
+ 10	-5	-10	-15
-5	+ 5	+ 10	+ 15
-10	+ 10	+20	+ 30

Z przedstawionych w tablicy 7 danych wynika, że globalny wzrost lub spadek popytu, kierowanego do sprzedawcy X, który zmienił poziom ceny na produkt, jest w całości konsekwencją jego przepływu do/od sprzedawcy Y oraz innych sprzedawców. Tego typu zjawisko jest odzwierciedleniem występowania doskonałej mobilności popytu między sprzedawcą X a sprzedawcą Y oraz innymi sprzedawcami.

Sprzedawca X, zmieniając poziom ceny na oferowany produkt, może w różnym stopniu kreować przepływ popytu do sprzedawcy 7 lub innych sprzedawców, a także może przyciągać popyt, kierowany dotychczas do sprzedawcy Y lub innych sprzedawców. Z danych tablicy 7 wynika, że wzrost lub spadek wielkości popytu pod wpływem zmiany poziomu ceny przez sprzedawcę X rozkłada się w różnych proporcjach na zmiany popytu kierowanego do sprzedawcy Y oraz popytu kierowanego do innych sprzedawców. Rozkład ten jest podstawą kształtowania się mobilności popytu:

—    między sprzedawcą X a sprzedawcą Y,

—    między sprzedawcą X a innymi sprzedawcami.

Prezentuje to tablica 8, która zawiera dane dotyczące mobilności

i elastyczności popytu z uwzględnieniem danych przedstawionych w tablicy 7.

Tablica 8

Mobilność i elastyczność popytu

Zmiana ceny przez sprzedawcę X (%)	Mobilność popytu między sprzedawcami Xi Y	Mobilność popytu między' sprzedawcą X a innymi sprzedawcami	Elastyczność popytu jako reakcja na zmianę ceny przez sprzedawcę X
5 = 1	6 (2:1)	7 (3:1)	8 (4:1)
+ 5	0,6	0,8	1,4
+ 10	0,5	1,0	1,5
-5	1,0	2,0	3,0
-10	1,0	2,0	3,0

Mobilność popytu między sprzedawcą X a sprzedawcą Y oraz innymi sprzedawcami jest bezpośrednio związana z poziomem cenowej elastyczności popytu na produkty oferowane przez sprzedawcę X. Poziom mobilności popytu między sprzedawcą X a sprzedawcą Y oraz innymi sprzedawcami, wywołany zmianami poziomu cen, nie może być wyższy, lecz może być niższy lub równy poziomowi cenowej elastyczności popytu na produkty oferowane przez sprzedawcę X. Doskonała mobilność popytu występuje wówczas, gdy jej poziom jest równy poziomowi cenowej elastyczności popytu (patrz tablica 8).

Mobilność popytu między sprzedawcami może się kształtować na różnym poziomie, zawartym między zerem a nieskończonością¹⁰. Przy zerowym poziomie mobilności popytu nie następuje przemieszczanie się popytu między działającymi na rynku sprzedawcami,

¹⁰ Jest oczywiste, że zjawisko mobilności popytu nie może występować w sytuacji monopolu. Przy prezentacji w tablicy 8 zjawiska cenowej elastyczności oraz mobilności popytu pominięto znak minus.

133