Geologia wyklad 57

F 20 (W08)

Formy naciekowe w jaskini

Proces krystalizacji nacieków rozpoczyna się w najsuchszych partiach jaskiń, nie ulegających już okresowemu zalewaniu przez wodę. Tzw. "suche partie jaskini" nie są takimi w dosłownym tego słowa znaczeniu. W wapiennym masywie skalnym istnieje ciągle ogromna ilość drobnych szczelin, spękań i kanalików, którymi pewna część wód atmosferycznych, nie zebranych przez wykształconą już powierzchniową sieć rzeczną, dociera do stropów jaskiń, po czym spada w postaci podziemnego deszczu lub pojedynczych kropel. To znak, że jaskinia żyje i tworzy powoli swoją ozdobę - nacieki.

Powstawanie szaty naciekowej jest procesem odwrotnym do rozpuszczania skał węglanowych w wodzie. Migrując przez skałę woda rozpuszcza ją tworząc roztwór, z którego z kolei w sprzyjających warunkach, zaczyna się wytrącać węglan wapnia - najczęściej w postaci kryształków kalcytu, rzadziej aragonitu:

Ca(HC03)2 —	^ CaC03^	h2o ♦ co2^
roztwór	osad w postaci	gaz
	nacieków

Dzieje się tak, gdy wydostający się ze szczelinek skalnych roztwór ulega rozprężeniu oraz gdy sączy się na tyle wolno, że woda zdąży odparować pozostawiając za sobą ścieżkę krystalicznego osadu.

W zależności od lokalizacji ujścia szczelinki tworzą się różne formy naciekowe określane mianem grawitacyjnych, gdyż ich wzrost odbywa się zgodnie z kierunkiem działania sił