Image0007 (4)

Czynniki ryzyka osteoporozy

•    Czynniki demograficzne i genetyczne

•    płeć żeńska - po 50 roku życia przyspieszenie utraty masy kości do 4-8% rocznie przez 10 lat (do 70 roku średnio 60%), u mężczyzn o 1/3 mniej (ok. 1% rocznie)

•    grupa etniczna - rasa biała bardziej narażona niż czarna - mniejsza o 10% masa kości

•    predyspozycje rodzinne - szczytowa masa kości i tempo zaniku są uwarunkowane genetycznie (70% zmienności)

•    budowa ciała - wątła budowa i niska masa ciała (poniżej 50 kg) związana jest z mniejszą masą kości

•    Status prokreacyjny

•    przedwczesne klimakterium (przed 45 rokiem życia)

•    deficyt hormonów płciowych

•    zaburzenia miesiączkowania (przedłużone braki)

•    nie rodzenie (ciąża reguluje wydzielanie hormonów)

Czynniki ryzyka osteoporozy

• Czynniki środowiskowe

-    Mała aktywność fizyczna, unieruchomienie - zwiększa resorbcję

systematyczne obciążenia układu kostnego dostosowane do wieku są niezbędnym czynnikiem prawidłowego rozwoju kości i zwiększenia masy szczytowej w wieku dojrzewania oraz zwiększają mineralizację kości w wieku dorosłym i podeszłym i hamują resorpcję.

Najlepsze ćwiczenia - prowadzące do łagodnego ucisku (spacery, pływanie, jazda na rowerze, ćwiczenia z fazą izometryczną). Nie można stosować ostrych i nagłych obciążeń z dużą ruchomością (bieg, skłony, skręty)

Unieruchomienie - ubytek 0,5% masy kości na miesiąc

-    Palenie papierosów - zmniejsza masę kostną

•    Zmniejsza produkcję hormonów płciowych i przyspiesza menopauzę

•    Podwyższa poziom PTH i hamuje aktywność osteoblastów

•    Zaburza gospodarkę mineralną

•    Zmniejsza masę ciała i obciążenia szkieletu

Czynniki ryzyka osteoporozy

•    Różne choroby:

nadczynność tarczycy, nadnerczy, przytarczyc, cukrzyca, przewlekłe choroby układu pokarmowego (stany pooperacyjne, zespoły złego wchłaniania) przewlekłe choroby kości i szpiku, wszystkie choroby prowadzące do zaburzeń w wydzielaniu hormonów płciowych

Prawidłowe rozpoznanie i leczenie zatrzymuje rozwój osteoporozy

•    Niektóre leki stosowane przewlekle:

kortykosterydy, hormony tarczycy, żołądkowe leki zobojętniające (alusan, alugastrin), przeciwzakrzepowe (heparyna), odwadniające (furosemid), uspokajające (relanium, elenium), przeciwpadaczkowe i przeciwgruźlicze Prowadzą do utraty wapnia i ujemnego jego bilansu co sprzyja

osteoporozie

Czynniki ryzyka osteoporozy

• Czynniki żywieniowe (odpowiedzialne w 50%):

•    Składniki mineralne - wapń, fosfor, magnez,

sód, potas, żelazo, fluor, mangan, bor, krzem, cynk, miedź

•    Witaminy - D

C, K, A, B₆

•    Białko

•    Tłuszcz

•    Kawa i alkohol