a wakuola gazowa składa się z kilku pęcherzyków gazowych o wrzecionowatym kształcie. Ich ściany o grubości 2 nm zbudowane są wyłącznic z białek ( nie maja typowej budowy błonowej lipid owo-białkowej). Część hydrofobowa skierowana jest do środka pęcherzyka, a hydro filo w a na zewnątrz.
Ziarna cvianoficvnv - są materiaslem zapasowym występującym wyłącznie u sinic ( morfologia bakterii + twory podobne do chloroplastów tzw. fylakoidy. ułożone równolegle do błony cytopłazmatycznej — zawierają chlorofil a. J-karolcn. fikocyjaainę i fikoerytrynę połączone z białkami ). Ziarna cyjanoficyny są magazynem azotu w postaci specyficznych polipeptydów ( polinspurąginian » nrginina do każdej wolnej grupy karboksylowej ). Polimer ton stanowi zapas azotu i w warunkach beztlenowych może służyć do regeneracji ATP poprzez rozkład w cyklu orni ty nowym.
Endospory i inne formy nrzetrwalnc
Zdolność do wytwarzania codo*por ( przetrw alników ) raa tylko niewielka grupa bakterii. Szczególne znaczenie endospor wynika z ich wyjątkowej cieplooporności ( np. przy utrwalaniu i przechowywania żywności ).
Podczas gdy wszystkie inne bakterie i formy wegetatywne bakterii przetrwalniknjącyeh giną po 10 mia. ogrzewania w temp 80 C ( pasteryzacja ). to endospory wytrzymują znacznie dłuższe ogrzewanie, niektóre nawet wielogodzinne gotowanie.
W celu zniszczenia endospor stosuje się technikę sterylizacji, czyli jałowienie t autoklawy).